Είναι ένα αγγούρι που κάθε αριστερός αργά ή γλίορα πρέπει να διαχειριστεί. Κυρίως μετά την αποτυχία του υπαρκτού - κάθε φορά την τρώεις την ερώτηση: Δηλαδή να πάμε πίσω στην Σοβιετική Ένωση ; Βλακώδης ερώτηση φυσικά - λες τζαι μόνο θκύο λύσεις υπάρχουν σε τούντη ζωή : ή καπιταλισμός ή ΕΣΣΔ !!!
Παραμένει όμως μια απάντηση που βρίσκεις ακόμα στην αριστερά. Επανάσταση, κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Μετά όμως υπάρχει το βασικό ζήτημα. Ποιός θα παράγει, τι θα παράγεται, πως θα κατανείμεται - και πως θα παίρνονται αυτές οι αποφάσεις μένει ακόμα να απαντηθεί.
Υπάρχει βεβαίως η άποψη ότι με τη σημερινή τεχνολογία ο κεντρικός σχεδιασμός θα είχε περισσότερες πιθανότητες να πετύχει..... Δεν είμαι σίουρος αν έχω πιστεί...Εν τζαι εν λόγω έλλειψης τεχνολογίας που απέτειχε ο κεντρικός σχεδιασμός....
Αλλά πλην ΚΚΕ, δεν πολυπαίζει αυτή η άποψη....
Οπόταν σου μένει το αγγούρι ;
Τι προτείνεις ; Μάλιστα πριν τις εκλογές , όσο είχαμε το μνημόνιο του χριστόφια τα ίδια ακούαμε και από τους συντρόφους - καλά κάμνεις κριτική - εσύ δεν μας είπες τι προτείνεις ;
Εν τζαι εν πάντα εύκολη η απάντηση. Άσε που εν τζαι είμεθα όλοι τόσον έξυπνοι ώστε να έχουμε τζαι τες λύσεις έτοιμες....
Όποταν άμαν εμάς δεν μας κόφκει - το τοπικά ΜΜΕ, ακαδημαικοί και κόμματα δεν έχουν καμιά ιδιαίτερη πρόταση πάμε πίσω στα βιβλία... Μπας τζαι έβρουμε κάτι.... Έτσι παραθέτω κάποιες πρώτες προτάσεις από ακαδημαικούς κυρίως που κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι κινούνται στις παρυφές της αριστεράς....
Να πούμε ότι μια βόλτα στα βιβλιοπωλεία υπάρχουν πλέον σειρά βιβλίων κριτικής στο υπάρχον καπιταλιστικό σύστημα - είναι λες τζαι βιβλιογραφία και ΜΜΕ βρίσκονται σε διαφορετικούς γαλαξίες. Δεν έχουν όλα προτάσεις όμως.... Προφανώς προτάσεις υπάρχουν τζι άλλες.... Εδώ είναι απλά κάποιες που ήβρα ως τωρά..... Όποιος έσσιει να προτείνει κάτι - ας κοπιάσει.... Και το "εξ αριστερών" μπαίνει σε εισαγωγικά αφού ο καθένας κάτι άλλο αντιλαμβάνεται από την "αριστερά".
Να πω ότι όλα τα βιβλία ξεκινούν κάμνωτας κριτική στον καπιταλισμό - δεν θα επαναλάβουμε αυτά - το καμάμε εξάλου αρκετές φορές.... θα προσπαθείσουμε να επικεντρωθούμε στις λύσεις.
Ο πρώτος είναι ο (νομπελίστας ) Κρούκμαν - Τέλος στην Ύφεση τώρα.
Ο κρουκμαν θα ελέαμεν είναι ένας κλασσικός κευνσιανιστής. Λέει εν ολίγοις ότι είναι βλακώδεις κάτω υπό τέτοιες συνθήκες να περιμένεις την αγορά να επανεκινήσει από μόνη της. Ούτε έχει εμπιστοσύνη στα χρηματοοικονομικά εργαλεία - τα επιτόκια έσσιει χρόνια πλέον που είναι σχεδόν μηδενικά τζαι ανάπτυξη δεν φέρνουν.
Η λύση είναι να ξοδέψει χρήμα η κυβέρνηση - τζαι να τυπώσει χρήμα η κεντρική. Όχι μόνο ισχυρίζεται ότι είναι ο μόνος τρόπος να επανεκκινήσει η οικονομία αλλά επίσης ότι έτσι τζαιρούς , η προτεραιότητα ενός κράτους δεν πρέπει να είναι τα νούμερα των αγορών αλλά το κόστος της ανεργίας (που δεν είναι απλά οικονομικό)
Ο δεύτερος (νομπελίστας τζαι τούτος) είναι ο στιγκλιτζ - "Το τίμημα της ανισότητας".
Ο στίγκλιτζ να πούμε ότι ξεκινά με σειρά παραδειγμάτων που απαντούν στο χαζό επιχείρημα "η αγορά δουλέφκει καλά άμαν αφεθεί μόνη της... άμαν υπάρχει πρόβλημα είναι είτε επειδή το κράτος επροκάλεσε στρεβλώσεις είτε γιατί το κράτος δεν άσκησε τον εποπτικό του ρόλο επαρκώς". Είναι μια τεράστια παπαριά (άσχετο αν πολλές φορές υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα των μισθωτών του δημοσίου) γιατί τζαι το κράτος δικό τους ένι. Όπως εξ άλλου είπε και ο πατέρας του καπιταλισμού - "το κράτος το ανακάλυψαν οι πλούσιοι για να προστατέφκουν την περιουσία τους που τους φτωχούς".
Η αποτυχία του κράτους να ασκήσει έλεγχο είναι γιατί τους πολιτικούς ελέγχουν τους οι εταιρείες. όποταν είναι προφανές γιατί δεν μπορεί να ασκηθεί "εποπτικός έλεγχος". Το πιο κλασικό παράδειγμα είναι ο Gramm–Leach–Bliley Act
Τέλος πάντων η σημαντική προσθήκη του στγκλιτζ είναι ότι διά πλέον και επίσημα πιο πολύ βάρος στην ανισότητα ως πρόβλημα. Πρόβλημα που δεν θα το λύσει απλά η αγορά ή η ανάπτυξη. Πλέον και οι κλασσικοί οικονομολόγοι (ακόμα και ο οικονομιστ !!) εφτάσαν να καταλαβαίνουν ότι η ανισότητα δεν είναι απλά άδικη (στα παπάρια βεβαίως των ακαδημαικών οικονομολόγων - εκάμαν τα οικονομικά τη μόνη κοινωνική επιστήμη που δεν την απασχολεί με το δίκαιο με το άδικο )- αλλά δεν συφέρει !!
Για να το πούμε λαικά -απευθυνόμενοι σε όσους εμάθαν τζαι μιλούν με όρους "εργατικού κόστους": (δείτε τες δηλώσεις συντεχνειών και ΚΕΒΕ στην πρόσφατη "επιτυχία" της συλλογικής σύμβασης των ξενοδοχουπαλλήλων)
Για να γοράζουμε τα μασκαραλίκκια σας (τζαι να πολλυνίσκουν τα κέρδη σας) πρέπει να μας πκειρώνετε. Εν τζαι να πετάσουμε το τζάμπο. Εν κοντά στο νου. Άμαν το κόσμο δεν τον πληρώνεται - οι τιμές σας δεν παίφτουν ενώ είδη πριν την κρίση οι τράπεζες σας τον εφεσώσαν με δάνεια - ποιόν καρτεράτε να ξοθκιάσει ;
Όποταν οι λύσεις του στιγκλιτζ δεν αφορούν μόνο την ανάπτυξη - αλλά και μέτρα που να αμβλύνουν την ανισότητα. Τα μέτρα εν πολλά (ανώτατος και κατώτατος μισθός, παραπάνω εποπτικός έλεγχος κλπ).
Το επόμενο είναι ένα μικρό βιβλιαράκι με τίτλο "το μανιφέστο των ανύσηχων οικονομολόγων" (παπαριά τίτλος αν με ρωτάτε... άκου "ανησυχοι" !).
Ενώ οι δύο πρώτοι επικεντρώνουνται κυρίως στην αμερική - το "μανιφέστο" αφορά κυρίως την Ευρώπη. Και επείδη εγράφτηκε κοντά στη πρώτη φάση της κρίσης οι παρισσότερες λύσεις που προτείνονται (22 στο σύνολο) αφορούν τον έλεγχο των τραπεζών, χωρισμό των παραδοσιακών εργασιών τους από τα κουμάρκα, σε ένα φορολογικό σύστημα περισσότερο αναδιανομητικό αλλά και ενιαίο ευρωπαικό, ανώτατοι κατώτατοι μισθοί κλπ
Όλοι οι πιο πάνω - δεν μιλούν βεβαίως για μια ολική ανατροπή του συστήματος - που σημαίνει ότι έχουν την εύχερια να προτείνουν και πιο χειροπιαστά "μέτρα" .
Πιο σημαντικό είναι το ότι διούν ακόμα πίστη στην αγορά ότι με σειρά περιορισμών μπορεί να προσφέρει κάτι πιο καλό. Κάτι σαν το καπιταλισμό πριν το νεοφιλελευθερισμό , πριν το 1980 , πριν τη θατσερ το ρήγκαν και τα σικαγο μπους και τα χρηματοοικονομικά κουμάρκα.... Τζαι έτσι κουβαλούν μια εν γένη αντίφαση. Ενώ αναγνωρίζουν ότι περιορισμοί υπήρχαν τζαι πριν - αλλά αφου το κεφάλαιο ελέγχει τζαι το κράτος έχουν πάντα τη δύναμη να τους ανατρέπουν - στις λύσεις τους επιμένουν ότι θα καταφέρουν να το περιορίσουν ούτως ώστε τελικά να προσφέρει στη κοινωνία.....
Έτσι ακόμα πιο ενδιαφέρον - (αλλά πιο αφηρημένη) είναι η επόμενη πρόταση που αλιεύσαμε.
Κάρλος Τάιμπο Η πρόταση της αποανάπτυξης.
Παρόλο που δεν προτείνει "μέτρα" η σημαντικότητα του έγγυται στο ότι αλλάσσει εντελώς τους στόχους. Φωνάζει "Εν λάθος η κατεύθυνση κοπέλια".
Λοιπόν η πρόταση βασίζεται στα εξής :
Δεν χρειαζόμαστε άλλη ανάπτυξη. Δεν είναι αυτό το πρόβλημα της ανθρωπότητας. Που το είδετε γραμμένο ότι κάθε χρόνο πρέπει σώνει και καλά να παράγουμε παραπάνω που πέρσι τζαι να κάμνουμε παραπάνω κέρδη που πέρσι ;
Η ανθρωπότητα παράγει είδη αρκετά. Το πρόβλημα είναι ότι τα τρων λίοι.
Έχουμε εκατομύρια σπίτια απούλητα και εκατομμύρια άστεγους.
Παράγουμε αρκετή τροφή για να φάμε ούλλοι αλλά 1/6 περίπου του πλανήτη είναι υποσυτισμένο.
Έχουμε φάρμακα για να γιάνουμε τους αρρώστους αλλά η πρώτη μας έγνοια εν το κέρδος τζαι όχι η υγεία.
Έτσι τζι αλλιώς (προσθέτω εγώ) τζαι πριν την κρίση είχαμε χρόνια συνεχόμενης ανάπτυξης.
Που όχι μόνο δεν έλυσε τούτα τα προβλήματα αλλά έφερε τζαι τη σημερινή κρίση.
Άρα η τυφλή πίστη στην ανάπτυξη είναι λανθασμένη (κόντρα σε αυτά που πιστέφκουν οι πιο πάνω κευνσιανιστές).
Έχουμε αρκετά - χρειάζεται απλά να τα μοιράσουμε κάπως πιο ίσα
Μετά προσθέτει δύο σημεία από την οικολογία
Η καταστροφή του περιβάλλοντος - Εδώ βάζει πολλούς οικολόγους προ των ευθυνών τους τζαι προκαλεί πλέον τη συζήτηση ανάμεσα τους. Δεν υπάρχει λέει "πράσινη ανάπτυξη" , "βιώσιμη ανάπτυξη" , "αειφώρος ανάπτυξη".... Μπούρδες. Ανάπτυξη/ κατνάλωση και σεβασμός προς το περιβάλλον δεν παν μαζί. Είναι αλλυλοσυγκρουόμενες έννοιες. Και προσθέτει σειρά παραδειγμάτων "πράσινων" προοίόντων τα οποία στην ουσία έχουν προκαλέσει παραπάνω μόλυνση στο περιβάλλον παρότι "οικολογικά". Έφεραν όμως (πράσινο) κέρδος. Χαρακτηριστικά αναφέρω δύο.
Το πρώτον είναι τα βιοκάυσιμα που ενώ διούν στο τελικό καταναλωτή τη ψευδαίσθηση ότι χρησιμοποιεί πράσινη ενέργεια - η ενέργεια που τελικά σπαταλείτε για να παραχθούν , καθώς τζαι η καταστροφή που γίνεται στις χώρες που τα παράγουν είναι πολλαπλάσια αυτής που υποτίθεται γλυτώνεις.
Τεχνολογίες δε, που αυξάνουν τη "παραγωγικότητα" και μειώνουν τη μόλυνση δεν είναι απαραίτητα και συμφέρουσες προς το περιβάλλον. Το γεγονός ότι εκάμαμε αεροπλάνα (ή αυτοκίνητα) πιο ελαφριά που τρων πιο λία καύσιμα - εν τζαι βοήθησε το περιβάλλον. Απλά εμειώθηκε η τιμή του εισητηρίου σε τόσο βαθμό που ταξιδέφκουμε και (άρα) μολύνουμε πολλά παραπάνω από ότι πριν.
Οποταν μια είναι η λύση αν μας ενδιαφέρει το περιβάλλον και αυτή είναι η μείωση της κατανάλωσης.
Η πιθανότητα του να λείψει το πετρέλαιο.
Εδώ έχουμε μια πρόβλεψη μαλθουσιανού τύπου. Το πετρέλαιο θα λείψει - δεν θα έβρουμε εναλλακτική τζαι πρέπει να το τζιέφκουμε.
Εδώ θα επρόσθετα το δικό μου σχόλιο... Βεβαίως μπορεί σε είκοσι χρόνια η τεχνολογία να έβρει τη λύση και να απεξαρτητοποιηθούμε από το πετρέλαιο ή νέα κοιτάσματα (ο συγγραφέας δεν το πιστέφκει τούτο).... Και αυτή η πρόβλεψη να φκει εντελώς λάθος τζαι να τη θυμούμαστε στο μέλλον τζαι να γελούμε..... Αλλά που την άλλη.... Αν δεν έβρουμε εναλλακτική ;
Όποταν γιατί να μεν το τζιέφκουμε ώστι να βρεθεί η εναλλακτική ; Γιατί αν δεν βρεθεί - οδηγούμε αμέριμνοι τα κοπελλούθκια μας σε πολεμικές συρράξεις. Ασ την έβρουμε - τζαι ύστερα καταησσιέφκουμεν το απερισκεπτα....
Η λύση είναι ξανά - μείωση της κατανάλωσης. Όχι άλλη ανάπτυξη.
Τέλος επαναφέρει ένα ζήτημα το οποιό πλέον εμφανίζεται σε σειρά βιβλίων το θέμα του ελέυθερου χρόνου (είχαμε τζαι εδώ μιαν ανάρτηση πριν λίγους μήνες για το θέμα του ωραρίου).
Το βάζει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο βεβαίως ξεκινώντας από την αμφισβήτηση του ΑΕΠ ως μέτρησης που προάγει την ευτυχία.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες που πρέπει να συνυπολογίζεται στη πιότητα της ζωής των ανθρώπων είναι ο ελεύθερος χρόνος.
Να πούμε εδώ ότι ο κευνς, μεσούσης της κρίσης έγραψε ένα άρθρο για το πως εφαντάζετουν να είναι η ζωή των εγγονιών του. Πεπεισμένος ότι η ανθρωπότητα θα χρησιμοποιούσε την ανάπτυξη της τεχνολογίας για να καλυττερέφκει τη ζωή της και όχι για να παράγει άνεργους είχε προβλέψει ότι ως το 2030 δεν θα εχρειάζετουν να δουλέφκουμε παραπάνω από 15 ώρες την εφτομάδα. Τι άλλο θα εκάμναμε την τεχνολογική ανάπτυξη ; (Έλα ντε ; )
Η πρόταση λοιπόν είναι αυτονόητη. Μείωση των ωρών εργασίας. Για μια πιο καλή ζωή.
Πιο λίη κατανάλωση - πιο λίη εργασία - πιο λίη ανάπτυξη. Αποκέντρωση και παραγωγή σε τοπικό επίπεδο.
Αυτό συνηστά πρόοδο.
Ένα άλλο θετικό της πρότασης είναι ότι απαλάσσει τζαι την αριστερά που το "άγχος" να παράξει όσα ο καπιταλισμός.... Δεν μπορεί. Ο καπιταλισμός είναι πιο καινοτόμος τζαι πιο καταπιεστικός εξού και θα είναι πάντα πιο παραγωγικός..... Η αριστερά δεν χρειάζεται να είναι πιο παραγωγική - αλλά πιο ανθρώπινη... Επαναπροσδιορίζει ταυτόχρονα τζαι την έννοια της "προόδου" στην ουσία διαχωρίζοντας την που τη παραγωγή.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι βεβαίως το πως θα πείσεις το κόσμο.
Γιατί ο καπιταλισμός υπόσχεται "πράματα" ενώ τούτοι υπόσχουνται "πιο λια πράματα". Βεβαίως τούτα επιστέφκαν όλες οι θρησκείες και οι φιλοσοφικές σχολές στην ιστορία της ανθρωπότητας (πλην καπιταλισμού). Όλες επροτείναν μιαν κάποια μορφή εγγκράτειας άσχετο αν δεν ετηρήτουν τζαι ποττέ..... Εν δύσκολο να πείσσεις άμαν το ένα σύστημα προτείνει "πράματα" τζαι εσύ αφυρημένα προτείνεις "ευτυχία"
Βεβαίως ποιός ξέρει.... Όσον ο καπιταλισμός "παράγει" παραπάνω ανθρώπους "χωρίς πράματα" τόσοι παραπάνω μπορεί να πιστούν για την αξία των "λίων πραμάτων"
Βεβαίως καθώς προαναφέραμε δεν εχει σειρά μέτρων που προτείνει για να επιτευχθει (ούτε απαντά ξεκάθαρα στο ποιός, πως , τι θα παράγεται) - μένει κάπως απροσδιόριστο με κάτι του στυλ "θα αποφασίζεται τοπικά" ....
Αλλά είπαμεν - η σημαντική προσφορά είναι η αλλαγή των στόχων.... άμαν συμφωνήσεις στους στόχους τα μέτρα (ελπίζουμε ότι) θα βρεθούν.
Και εδώ κλείνουμε με τες προτάσεις - ως τες επόμενες....
Και τις αφήνουμε στην κρίση σας (εν καιρό κρίσης).....
και περιμένουμε τες δικές σας....
Υπάρχει βεβαίως η άποψη ότι με τη σημερινή τεχνολογία ο κεντρικός σχεδιασμός θα είχε περισσότερες πιθανότητες να πετύχει..... Δεν είμαι σίουρος αν έχω πιστεί...Εν τζαι εν λόγω έλλειψης τεχνολογίας που απέτειχε ο κεντρικός σχεδιασμός....
Αλλά πλην ΚΚΕ, δεν πολυπαίζει αυτή η άποψη....
Οπόταν σου μένει το αγγούρι ;
Τι προτείνεις ; Μάλιστα πριν τις εκλογές , όσο είχαμε το μνημόνιο του χριστόφια τα ίδια ακούαμε και από τους συντρόφους - καλά κάμνεις κριτική - εσύ δεν μας είπες τι προτείνεις ;
Εν τζαι εν πάντα εύκολη η απάντηση. Άσε που εν τζαι είμεθα όλοι τόσον έξυπνοι ώστε να έχουμε τζαι τες λύσεις έτοιμες....
Όποταν άμαν εμάς δεν μας κόφκει - το τοπικά ΜΜΕ, ακαδημαικοί και κόμματα δεν έχουν καμιά ιδιαίτερη πρόταση πάμε πίσω στα βιβλία... Μπας τζαι έβρουμε κάτι.... Έτσι παραθέτω κάποιες πρώτες προτάσεις από ακαδημαικούς κυρίως που κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι κινούνται στις παρυφές της αριστεράς....
Να πούμε ότι μια βόλτα στα βιβλιοπωλεία υπάρχουν πλέον σειρά βιβλίων κριτικής στο υπάρχον καπιταλιστικό σύστημα - είναι λες τζαι βιβλιογραφία και ΜΜΕ βρίσκονται σε διαφορετικούς γαλαξίες. Δεν έχουν όλα προτάσεις όμως.... Προφανώς προτάσεις υπάρχουν τζι άλλες.... Εδώ είναι απλά κάποιες που ήβρα ως τωρά..... Όποιος έσσιει να προτείνει κάτι - ας κοπιάσει.... Και το "εξ αριστερών" μπαίνει σε εισαγωγικά αφού ο καθένας κάτι άλλο αντιλαμβάνεται από την "αριστερά".
Να πω ότι όλα τα βιβλία ξεκινούν κάμνωτας κριτική στον καπιταλισμό - δεν θα επαναλάβουμε αυτά - το καμάμε εξάλου αρκετές φορές.... θα προσπαθείσουμε να επικεντρωθούμε στις λύσεις.
Ο πρώτος είναι ο (νομπελίστας ) Κρούκμαν - Τέλος στην Ύφεση τώρα.
Ο κρουκμαν θα ελέαμεν είναι ένας κλασσικός κευνσιανιστής. Λέει εν ολίγοις ότι είναι βλακώδεις κάτω υπό τέτοιες συνθήκες να περιμένεις την αγορά να επανεκινήσει από μόνη της. Ούτε έχει εμπιστοσύνη στα χρηματοοικονομικά εργαλεία - τα επιτόκια έσσιει χρόνια πλέον που είναι σχεδόν μηδενικά τζαι ανάπτυξη δεν φέρνουν.
Η λύση είναι να ξοδέψει χρήμα η κυβέρνηση - τζαι να τυπώσει χρήμα η κεντρική. Όχι μόνο ισχυρίζεται ότι είναι ο μόνος τρόπος να επανεκκινήσει η οικονομία αλλά επίσης ότι έτσι τζαιρούς , η προτεραιότητα ενός κράτους δεν πρέπει να είναι τα νούμερα των αγορών αλλά το κόστος της ανεργίας (που δεν είναι απλά οικονομικό)
Ο δεύτερος (νομπελίστας τζαι τούτος) είναι ο στιγκλιτζ - "Το τίμημα της ανισότητας".
Ο στίγκλιτζ να πούμε ότι ξεκινά με σειρά παραδειγμάτων που απαντούν στο χαζό επιχείρημα "η αγορά δουλέφκει καλά άμαν αφεθεί μόνη της... άμαν υπάρχει πρόβλημα είναι είτε επειδή το κράτος επροκάλεσε στρεβλώσεις είτε γιατί το κράτος δεν άσκησε τον εποπτικό του ρόλο επαρκώς". Είναι μια τεράστια παπαριά (άσχετο αν πολλές φορές υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα των μισθωτών του δημοσίου) γιατί τζαι το κράτος δικό τους ένι. Όπως εξ άλλου είπε και ο πατέρας του καπιταλισμού - "το κράτος το ανακάλυψαν οι πλούσιοι για να προστατέφκουν την περιουσία τους που τους φτωχούς".
Η αποτυχία του κράτους να ασκήσει έλεγχο είναι γιατί τους πολιτικούς ελέγχουν τους οι εταιρείες. όποταν είναι προφανές γιατί δεν μπορεί να ασκηθεί "εποπτικός έλεγχος". Το πιο κλασικό παράδειγμα είναι ο Gramm–Leach–Bliley Act
Τέλος πάντων η σημαντική προσθήκη του στγκλιτζ είναι ότι διά πλέον και επίσημα πιο πολύ βάρος στην ανισότητα ως πρόβλημα. Πρόβλημα που δεν θα το λύσει απλά η αγορά ή η ανάπτυξη. Πλέον και οι κλασσικοί οικονομολόγοι (ακόμα και ο οικονομιστ !!) εφτάσαν να καταλαβαίνουν ότι η ανισότητα δεν είναι απλά άδικη (στα παπάρια βεβαίως των ακαδημαικών οικονομολόγων - εκάμαν τα οικονομικά τη μόνη κοινωνική επιστήμη που δεν την απασχολεί με το δίκαιο με το άδικο )- αλλά δεν συφέρει !!
Για να το πούμε λαικά -απευθυνόμενοι σε όσους εμάθαν τζαι μιλούν με όρους "εργατικού κόστους": (δείτε τες δηλώσεις συντεχνειών και ΚΕΒΕ στην πρόσφατη "επιτυχία" της συλλογικής σύμβασης των ξενοδοχουπαλλήλων)
Για να γοράζουμε τα μασκαραλίκκια σας (τζαι να πολλυνίσκουν τα κέρδη σας) πρέπει να μας πκειρώνετε. Εν τζαι να πετάσουμε το τζάμπο. Εν κοντά στο νου. Άμαν το κόσμο δεν τον πληρώνεται - οι τιμές σας δεν παίφτουν ενώ είδη πριν την κρίση οι τράπεζες σας τον εφεσώσαν με δάνεια - ποιόν καρτεράτε να ξοθκιάσει ;
Όποταν οι λύσεις του στιγκλιτζ δεν αφορούν μόνο την ανάπτυξη - αλλά και μέτρα που να αμβλύνουν την ανισότητα. Τα μέτρα εν πολλά (ανώτατος και κατώτατος μισθός, παραπάνω εποπτικός έλεγχος κλπ).
Το επόμενο είναι ένα μικρό βιβλιαράκι με τίτλο "το μανιφέστο των ανύσηχων οικονομολόγων" (παπαριά τίτλος αν με ρωτάτε... άκου "ανησυχοι" !).
Ενώ οι δύο πρώτοι επικεντρώνουνται κυρίως στην αμερική - το "μανιφέστο" αφορά κυρίως την Ευρώπη. Και επείδη εγράφτηκε κοντά στη πρώτη φάση της κρίσης οι παρισσότερες λύσεις που προτείνονται (22 στο σύνολο) αφορούν τον έλεγχο των τραπεζών, χωρισμό των παραδοσιακών εργασιών τους από τα κουμάρκα, σε ένα φορολογικό σύστημα περισσότερο αναδιανομητικό αλλά και ενιαίο ευρωπαικό, ανώτατοι κατώτατοι μισθοί κλπ
Όλοι οι πιο πάνω - δεν μιλούν βεβαίως για μια ολική ανατροπή του συστήματος - που σημαίνει ότι έχουν την εύχερια να προτείνουν και πιο χειροπιαστά "μέτρα" .
Πιο σημαντικό είναι το ότι διούν ακόμα πίστη στην αγορά ότι με σειρά περιορισμών μπορεί να προσφέρει κάτι πιο καλό. Κάτι σαν το καπιταλισμό πριν το νεοφιλελευθερισμό , πριν το 1980 , πριν τη θατσερ το ρήγκαν και τα σικαγο μπους και τα χρηματοοικονομικά κουμάρκα.... Τζαι έτσι κουβαλούν μια εν γένη αντίφαση. Ενώ αναγνωρίζουν ότι περιορισμοί υπήρχαν τζαι πριν - αλλά αφου το κεφάλαιο ελέγχει τζαι το κράτος έχουν πάντα τη δύναμη να τους ανατρέπουν - στις λύσεις τους επιμένουν ότι θα καταφέρουν να το περιορίσουν ούτως ώστε τελικά να προσφέρει στη κοινωνία.....
Έτσι ακόμα πιο ενδιαφέρον - (αλλά πιο αφηρημένη) είναι η επόμενη πρόταση που αλιεύσαμε.
Κάρλος Τάιμπο Η πρόταση της αποανάπτυξης.
Παρόλο που δεν προτείνει "μέτρα" η σημαντικότητα του έγγυται στο ότι αλλάσσει εντελώς τους στόχους. Φωνάζει "Εν λάθος η κατεύθυνση κοπέλια".
Λοιπόν η πρόταση βασίζεται στα εξής :
Δεν χρειαζόμαστε άλλη ανάπτυξη. Δεν είναι αυτό το πρόβλημα της ανθρωπότητας. Που το είδετε γραμμένο ότι κάθε χρόνο πρέπει σώνει και καλά να παράγουμε παραπάνω που πέρσι τζαι να κάμνουμε παραπάνω κέρδη που πέρσι ;
Η ανθρωπότητα παράγει είδη αρκετά. Το πρόβλημα είναι ότι τα τρων λίοι.
Έχουμε εκατομύρια σπίτια απούλητα και εκατομμύρια άστεγους.
Παράγουμε αρκετή τροφή για να φάμε ούλλοι αλλά 1/6 περίπου του πλανήτη είναι υποσυτισμένο.
Έχουμε φάρμακα για να γιάνουμε τους αρρώστους αλλά η πρώτη μας έγνοια εν το κέρδος τζαι όχι η υγεία.
Έτσι τζι αλλιώς (προσθέτω εγώ) τζαι πριν την κρίση είχαμε χρόνια συνεχόμενης ανάπτυξης.
Που όχι μόνο δεν έλυσε τούτα τα προβλήματα αλλά έφερε τζαι τη σημερινή κρίση.
Άρα η τυφλή πίστη στην ανάπτυξη είναι λανθασμένη (κόντρα σε αυτά που πιστέφκουν οι πιο πάνω κευνσιανιστές).
Έχουμε αρκετά - χρειάζεται απλά να τα μοιράσουμε κάπως πιο ίσα
Μετά προσθέτει δύο σημεία από την οικολογία
Η καταστροφή του περιβάλλοντος - Εδώ βάζει πολλούς οικολόγους προ των ευθυνών τους τζαι προκαλεί πλέον τη συζήτηση ανάμεσα τους. Δεν υπάρχει λέει "πράσινη ανάπτυξη" , "βιώσιμη ανάπτυξη" , "αειφώρος ανάπτυξη".... Μπούρδες. Ανάπτυξη/ κατνάλωση και σεβασμός προς το περιβάλλον δεν παν μαζί. Είναι αλλυλοσυγκρουόμενες έννοιες. Και προσθέτει σειρά παραδειγμάτων "πράσινων" προοίόντων τα οποία στην ουσία έχουν προκαλέσει παραπάνω μόλυνση στο περιβάλλον παρότι "οικολογικά". Έφεραν όμως (πράσινο) κέρδος. Χαρακτηριστικά αναφέρω δύο.
Το πρώτον είναι τα βιοκάυσιμα που ενώ διούν στο τελικό καταναλωτή τη ψευδαίσθηση ότι χρησιμοποιεί πράσινη ενέργεια - η ενέργεια που τελικά σπαταλείτε για να παραχθούν , καθώς τζαι η καταστροφή που γίνεται στις χώρες που τα παράγουν είναι πολλαπλάσια αυτής που υποτίθεται γλυτώνεις.
Τεχνολογίες δε, που αυξάνουν τη "παραγωγικότητα" και μειώνουν τη μόλυνση δεν είναι απαραίτητα και συμφέρουσες προς το περιβάλλον. Το γεγονός ότι εκάμαμε αεροπλάνα (ή αυτοκίνητα) πιο ελαφριά που τρων πιο λία καύσιμα - εν τζαι βοήθησε το περιβάλλον. Απλά εμειώθηκε η τιμή του εισητηρίου σε τόσο βαθμό που ταξιδέφκουμε και (άρα) μολύνουμε πολλά παραπάνω από ότι πριν.
Οποταν μια είναι η λύση αν μας ενδιαφέρει το περιβάλλον και αυτή είναι η μείωση της κατανάλωσης.
Η πιθανότητα του να λείψει το πετρέλαιο.
Εδώ έχουμε μια πρόβλεψη μαλθουσιανού τύπου. Το πετρέλαιο θα λείψει - δεν θα έβρουμε εναλλακτική τζαι πρέπει να το τζιέφκουμε.
Εδώ θα επρόσθετα το δικό μου σχόλιο... Βεβαίως μπορεί σε είκοσι χρόνια η τεχνολογία να έβρει τη λύση και να απεξαρτητοποιηθούμε από το πετρέλαιο ή νέα κοιτάσματα (ο συγγραφέας δεν το πιστέφκει τούτο).... Και αυτή η πρόβλεψη να φκει εντελώς λάθος τζαι να τη θυμούμαστε στο μέλλον τζαι να γελούμε..... Αλλά που την άλλη.... Αν δεν έβρουμε εναλλακτική ;
Όποταν γιατί να μεν το τζιέφκουμε ώστι να βρεθεί η εναλλακτική ; Γιατί αν δεν βρεθεί - οδηγούμε αμέριμνοι τα κοπελλούθκια μας σε πολεμικές συρράξεις. Ασ την έβρουμε - τζαι ύστερα καταησσιέφκουμεν το απερισκεπτα....
Η λύση είναι ξανά - μείωση της κατανάλωσης. Όχι άλλη ανάπτυξη.
Τέλος επαναφέρει ένα ζήτημα το οποιό πλέον εμφανίζεται σε σειρά βιβλίων το θέμα του ελέυθερου χρόνου (είχαμε τζαι εδώ μιαν ανάρτηση πριν λίγους μήνες για το θέμα του ωραρίου).
Το βάζει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο βεβαίως ξεκινώντας από την αμφισβήτηση του ΑΕΠ ως μέτρησης που προάγει την ευτυχία.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες που πρέπει να συνυπολογίζεται στη πιότητα της ζωής των ανθρώπων είναι ο ελεύθερος χρόνος.
Να πούμε εδώ ότι ο κευνς, μεσούσης της κρίσης έγραψε ένα άρθρο για το πως εφαντάζετουν να είναι η ζωή των εγγονιών του. Πεπεισμένος ότι η ανθρωπότητα θα χρησιμοποιούσε την ανάπτυξη της τεχνολογίας για να καλυττερέφκει τη ζωή της και όχι για να παράγει άνεργους είχε προβλέψει ότι ως το 2030 δεν θα εχρειάζετουν να δουλέφκουμε παραπάνω από 15 ώρες την εφτομάδα. Τι άλλο θα εκάμναμε την τεχνολογική ανάπτυξη ; (Έλα ντε ; )
Η πρόταση λοιπόν είναι αυτονόητη. Μείωση των ωρών εργασίας. Για μια πιο καλή ζωή.
Πιο λίη κατανάλωση - πιο λίη εργασία - πιο λίη ανάπτυξη. Αποκέντρωση και παραγωγή σε τοπικό επίπεδο.
Αυτό συνηστά πρόοδο.
Ένα άλλο θετικό της πρότασης είναι ότι απαλάσσει τζαι την αριστερά που το "άγχος" να παράξει όσα ο καπιταλισμός.... Δεν μπορεί. Ο καπιταλισμός είναι πιο καινοτόμος τζαι πιο καταπιεστικός εξού και θα είναι πάντα πιο παραγωγικός..... Η αριστερά δεν χρειάζεται να είναι πιο παραγωγική - αλλά πιο ανθρώπινη... Επαναπροσδιορίζει ταυτόχρονα τζαι την έννοια της "προόδου" στην ουσία διαχωρίζοντας την που τη παραγωγή.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι βεβαίως το πως θα πείσεις το κόσμο.
Γιατί ο καπιταλισμός υπόσχεται "πράματα" ενώ τούτοι υπόσχουνται "πιο λια πράματα". Βεβαίως τούτα επιστέφκαν όλες οι θρησκείες και οι φιλοσοφικές σχολές στην ιστορία της ανθρωπότητας (πλην καπιταλισμού). Όλες επροτείναν μιαν κάποια μορφή εγγκράτειας άσχετο αν δεν ετηρήτουν τζαι ποττέ..... Εν δύσκολο να πείσσεις άμαν το ένα σύστημα προτείνει "πράματα" τζαι εσύ αφυρημένα προτείνεις "ευτυχία"
Βεβαίως ποιός ξέρει.... Όσον ο καπιταλισμός "παράγει" παραπάνω ανθρώπους "χωρίς πράματα" τόσοι παραπάνω μπορεί να πιστούν για την αξία των "λίων πραμάτων"
Βεβαίως καθώς προαναφέραμε δεν εχει σειρά μέτρων που προτείνει για να επιτευχθει (ούτε απαντά ξεκάθαρα στο ποιός, πως , τι θα παράγεται) - μένει κάπως απροσδιόριστο με κάτι του στυλ "θα αποφασίζεται τοπικά" ....
Αλλά είπαμεν - η σημαντική προσφορά είναι η αλλαγή των στόχων.... άμαν συμφωνήσεις στους στόχους τα μέτρα (ελπίζουμε ότι) θα βρεθούν.
Και εδώ κλείνουμε με τες προτάσεις - ως τες επόμενες....
Και τις αφήνουμε στην κρίση σας (εν καιρό κρίσης).....
και περιμένουμε τες δικές σας....
