Λύση ή Διαχείρηση ;

Το τελευταίο καιρό εξεκίνησε να με ενοχλεί η έννοια της "λύσης".

Όχι η λύση αυτή καθ αυτή, αλλά το εννοιολογική σημασία που τη περιβάλλει. Λύση πα να πει ότι ένα πρόβλημα τε λιώνει - λύνεται. Τζαι είναι άσκοπο να υποσχόμαστε στο λαό οριστική λύση ενός προβλήματος. Γιατί αύριο - σε περίπτωση "λύσης" με τη πρώτη κρίση/ διαφωνία ο λαός εύλογα θα απογοητευθεί αναρωτιώμενος: μα άλλα μας είχατε υποσχεθεί. Ταυτόχρονα, οι πολέμιοι όχι μόνο θα βρουν ευκαιρία να λεν περισπούδαστα: εμείς τα λέγαμε - αλλά χειρότερα, να βρουν ευκαιρία να δυναμιτήσουν το κλίμα.


Λοιπόν, να γίνει ξεκάθαρο, ότι δεν μιλούμε για "λύση" - αλλά για μετάβαση/ μετατροπή ενός προβλήματος, και πρακτικά για διαχείριση του.


Ο λόγος είναι απλός. Δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο παζάρι θεωρίες ή πρακτικές που να μπορούν να υποσχεθούν οριστική "λύση" ενός εθνοτικού προβλήματος.

Παλιότερα, μαρξιστικές και κοινωνιολογικές θεωρίες υπόσχονταν οριστική λύση τέτοιων διενέξεων Οι μεν πρώτες πιστεύοντας (αλλά ποτέ προωθώντας) ότι η ταξική ταυτότητα και αλληλεγγύη θα υπερέβαινε τη εθνική. Η δεύτερη αφού κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα έθνη δημιουργήθηκαν από το κρατικό μηχανισμό, τότε η ίδια σχέση αίτιου και αιτιατού μπορούσε να επαναληφθεί ανά πάσα στιγμή - μια νεα ταυτότητα μπορεί να δημιουργηθεί κάθε τριάντα χρόνια.... Δεν μπορεί.

Οριστική λύση εθνοτικών διενέξεων, θεωρητικά και πρακτικά προσφέρουν και οι διάφορες εθνικιστικές και φασίζουσες ιδεολογίες - εθνοκάθαρση/ γενοκτονία. Αυτές αποκλείονται τοσό ηθικά, ιδεολογικά αλλά και στη περίπτωση μας είναι και ανεφάρμοστες


Καλώς ή κακώς, (κακώς θα ισχυριστώ εγώ) αυτό που έχει να προσφέρει σήμερα τόσο η θεωρεία όσο και η πράξη δεν είναι μια οριστική λύση μιας εθνοτικής διένεξης αλλά μια διαχείριση αυτής.


Ούτε αυτά που υπάρχουν σήμερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων , αλλά ούτε και οι ευρωπαικές λύσεις ή τα ενιαία κράτη μπορούν να εγγυηθούν ότι το μελλοντικό κράτος θα επιβιώσει χωρίς κρίσεις. Ο καθένας μπορεί να πιστεύει ότι το δικό του μοντέλο είναι αυτό που θα φέρει συγκριτικά περισσότερη σταθερότητα, αλλά το να θεωρείς ότι το όποιο μοντέλο ότι μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα στο διηνεκές αν δεν είναι ουτοπία είναι το λιγότερο κοροιδία.


Η λύση, και αναφέρομαι σε αυτή που συζητείται τώρα στις συνομιλίες δεν πρόκειται να είναι χωρίς προβλήματα. Και δεν θα είναι σε καμία περίπτωση "λύση", αφού το πρόβλημα δεν αναμένεται να λυθεί οριστικά. Μιλούμε αφ ενός για μια μετάβαση ή μια μετάλλαξη, του προβλήματος από τη ντε φάκτο κατάσταση σε μια ΔΔΟ. Αφ ετέρου μιλούμε για μια διαχείριση και όχι για οριστική λύση της διένεξης. Μπορεί κάποια μέρη του κυπριακού να λυθούν οριστικά (περιουσιακό, εδαφικό, έποικοι, ασφάλεια) νοουμένου ότι οι σύντροφοι θα τα ξεκαθαρίσουν στο σχέδιο λύσης και δεν θα μείνουν μετέωρα. αλλά σε επίπεδο διοίκησης δεν αναμένεται οριστική λύση.


Ένα από τα πιο πετυχημένα μοντέλα διαχείρισης (που αναφέρεται συχνά και στη κύπρο) είναι το Βέλγιο. Δεν αναφέρω το Βέλγιο για να υποστηρίξω την εισαγωγή του βελγικού μοντέλου ως πρότυπου λύσης, για τον απλούστατο λόγο ότι μιλούμε για ανόμοιες καταστάσεις.

Το Βέλγιο είναι πρότυπο όσον αφορά το τρόπο που διαχειρίζονται τις διάφορες κρίσεις. Όπως η πρόσφατη κρίση που άφησε το Βέλγιο χωρίς ηγεσία για σχεδόν ένα ολόκληρο χρόνο. Τόση ήταν η χαρά ορισμένων όσον η πολιτική ελιτ του Βελγίου δεν μπορούσε να σχηματίσει η κυβέρνηση, που παρο ολίγον να χέσουν πάνω τους που τη χαρά τους, με επιχειρήματα του τύπου "τούτο είναι το πρότυπο που μας προτείνεται ; που κάμνουν ένα χρόνο να σχηματίσουν κυβέρνηση ; "


Λοιπόν ναι, τούτον είναι το πρότυπο.
Καλύτερο δεν υπάρχει.
Και είναι πρότυπο γιατί ΠΑΡΟΛΟ που οι διαφωνίες ήταν τόσο έντονες που δεν κατάφεραν να στήσουν κυβέρνηση για ένα ολόκληρο χρόνο:

1. Η γραφειοκρατία δεν κατέρρευσε αλλά συνέχισε να δουλεύει

2. Οι διαφωνούντες πολιτικοί, έκατσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και δεν τα βρήκαν. Η επίλογη που είχαν μπροστά του ήταν μόνο ΜΙΑ. Να ξανακάτσουν την επόμενη μέρα και να το ξανασυζητήσουν Και αν δεν τα βρουν, ξανά το ίδιο μεθαύριο και αντιμεθαύριο. Δεν μπορούσε να λυθεί διαφορετικά - και το ξέραν

3. Πολιτικοί και δημοσιογράφοι δεν μετάφεραν τη σύγκρουση στο λαό. Γνωρίζουν ότι τακτικές παραστρατιωτικών οργανώσεων, ομάδων κρούσης, εισαγωγή όπλων, δημιουργία κρίσης μέσα στο λαό, δημιουργία περιρρέσουσας, προσπάθεια αλίευσις ψήφων μετά από επεισόδια (όπως της ποδοσφαιρικής ηγεσίας) απλά ΔΕΝ είναι επιλογές

4. Παρόλο που δεν αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία των Βέλγων οι συντεχνίες έκαναν μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρόμενες για τις ψηλές τιμές και στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα στη πολιτική ηγεσία: αφήστε τα μασκαραλλίκια έχουμε πιο σοβαρά προβλήματα

http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7146094.stm

έστι λύνονται οι διενέξεις.
έτσι ελπίζουμε ότι θα λύνουνται οι κρίσεις - που ΘΑ έχουμε.

Και με τούτο τρόπο οι Βέλγοι είναι σε θέση, να ξεπερνούν όχι μόνο διοικητικές κρίσεις, αλλά και πιο βαθιές κρίσεις που προκαλούνται από δημογραφικές και ταξικές μετατροπές μέσω συνταγματικών ρυθμίσεων. Τους παίρνει χρόνια αλλά το πετυχαίνουν


Εδώ θα ήθελα να αναφέρω, κάτι που λέxθηκε από τον ακαδημαϊκό κο Κωνσταντίνου πρόσφατα σε ένα συνέδριο. Εν ολίγοις υποστήριξε ότι πέρα από μια κουλτούρα συμφιλίωσης, θα πρέπει να ξεκινήσουμε να μιλούμε και για μια κουλτούρα ή μια ηθική διένεξης. Πρέπει να αναμένουμε κρίσεις, δυσκολίες στη σύσταση κυβερνήσεων, το σενάριο βέτο ο ένας βέτο ο άλλος δεν θα πρέπει να μας ξαφνιάσει. Ούτε θα πρέπει να θεωρηθεί το τέλος του κόσμου.

Αλλά το κυριώτερο: Η κρίση θα λυθεί μέσω διαλόγου. Η ηθική της διένεξης, δεν αποκλείει τις κρίσεις, αλλά αποκλείσει ορισμένους τρόπους διένεξης. Επιβάλλει το διάλογο ως το μόνο μέσω επίλυσης τέτοιων κρίσεων. Μας εκπαιδεύει με τέτοιο τρόπο ώστε να μη μας τρόμαζει η όποια διοικητική κρίση. Και κυρίως προσπαθεί να εμφυσήσει στους πολιτικούς που αύριο θα διαχειριστούν το μεταλλαγμένο κυπριακό ότι οι δικές τους διαφωνίες σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μετακυλλούνται στο λαό. Αν διαφωνήσει ο χριστόφιας με τον ταλάτ, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ο αντρίκος με το μεχμετ να έρτουν στα χέρια.
Συμπερασματικά: Η λύση δεν θα είναι χωρίς πρβλήματα. Ο κόσμος πρέπει να προετοιμαστεί και να το γνωρίζει και να μην τον τρομάζει η κρίση. Εν μεσ το πρόγραμμα. Το μόνο που πρέπει να μάθουμε είναι πως συμπεριφερόμαστε όταν αυτή η κρίση προκύψει.