Για το βιογραφικό του peter loizos, και τη προσφορά του στη κυπριακή ανθρωπολογία, συνίσταται η επίσκεψη στο μπλογκ του λινού..... Να πω αρχικά ότι εγώ δεν είμαι της σχολής της "κοινωνιολογίας/ ανθρωπολογίας". Θα πω μόνο πως εβιώσα το βιβλίο του Λοίζος για το χωρκό του. Το βιβλίο του peter loizos για το χωρκό του, ήταν ίσως από τα βιβλία που μου εδώκαν μιαν οπτική γωνία, άνγωστη σε μένα ως τότε....
Γιατί, οι πλείστοι κυπραίοι με ένα Α ενδιαφέρον για το κυπριακό έχουν 3-4 βιβλία - ανάλογα με την ιδεολογική τους κατεύθυνση: Την κατάθεση του κληρίδη, τα βιβλία του πλουτή, κάμποσούς δημοσιογράφους, παυλίδης, δρουσιώτης, παπαγεωργίου, τα απομνημενέυματα του γρίβα κλπ... Γενικά μεγαλώνεις με μιαν εντύπωση ότι η όλη περίοδος του κυπριακού ήταν για τους κυπραίους οι κόντρες με τους τούρκους, ποιός ήταν ο πατριώτης ποιός ήταν ο προδότης, ο μακάριος, ο γρίβας, το ακελ, οι εγγλέζοι, οι αμερικάνοι, η ΣΙΑ, η ΕΟΚΑ η πρώτη, η ΕΟΚΑ οι άλλη.....
Μόνο τούτοι υπάρχουν......
Ε, το πρώτο πράμα που ήβρα στο Λοίζο ήταν το Χωρκόν. Έν τζαι γίνεται να ήταν κάθε μέρα η έγνοια του κυπραίου ο Μακάριος, ο γιωρκάτζης ή ο παπης..... Τζαι αν τζαι επηρεάζαν τη ζωή του χωρκού, το χωρκό αποροφούσε τζαι εκτόνωνεν τούντες κόντρες με το δικό του τρόπο.... Πριν το Λοίζο το χωρκόν δεν υπάρχει..... Υπάρχει μόνο στον καλλίνικο που γυρίζει τα χωρκά να καταγράψει τραούθκια.... Αλλά τζίηνη κόντρα εν τζαι βιώθηκε που ούλλους με τον ίδιο τρόπο.... Εν τζαι υποτιμούμεν την, βεβαίως εκόστησε ζωές, αλλά στο χωρκό τα πράματα ήταν διαφορετικά.
Ο Λοίζος, μου έδωκε τζαι ένα άλλο πλαίσιο αντίληψης του χωρκού που ποτέ πιο πριν δεν είχα.... Πριν επηέννα στους παππούες τζαι τους ελάλουν: Παππού πε μας καμιά ιστορία....Ως τζιαμέ... Τζαι συνήθως άκουα τες ίδιες.... Γιατί άτε, άμαν σου πει ο άλλος πε μου μιαν ιστορία..... πόσες να σσιεις έτοιμες να πεις ; Τζαι που να ξέρεις ο άλλος τι θέλει να ακούσει ;
Ο λοίζος μου έδωκεν τες ερωτήσεις. Εμπόρεσα να ρωτήσω πλέον τζαι να μάθω για τα χωρκά μου. Λαλεί ο Λοίζος για τα χωρκά της μόρφου ότι εκάμαν διατρήσεις.... Που τι σημαίνει τούτο ; Ανεξαρτητοποιηθήκαν που τη βροσσιή. Εμπορούσαν να σπείρουν τζαι 3 φορές το χρόνο....Τζαι πιο μετά να βάλουν τζαι δεντρά.....Βάλε το ότι ήταν κάμπος.... εύφορος..... Παράδεισος λαλεί ο παππούς που εν που τη περιοχή (Εϊχαν τη τύχη λέει ο Λοίζος να βιώσουν μια ανάπτυξη που λίοι αγρότες είχαν ή ακόμα θα έχουν τη τύχη να βιώσουν)..... Όποταν ο άλλος που εν πίτσιλλος, τζαι έπρεπε να τα βάλουν με τα βουνά, να κάμουν δώμες, λούρες - λούρες, που ποττέ δεν θα μπαινε μηχάνημα μέσα... εν τζαι επρόκειτον ποττέ να αρκοντήνουν.... Αλλά να θκιακωνούν μεροκάμματα στα μεταλλεία.... Που μετά την απεργεία, εν τα θωρούσαν ούτε με τηλεσκόπειο....... Οπόταν εν πιο εύκολο να απαντήσω στη ερώτηση γιατί ο παππούς του κάμπου άφηκε τες κορες του να θκιαλέξουν γαμπρο ακόμα τζαι να σπουδάσουν, ενώ ο άλλος, εσπούδασεν έναν, τες κορούες εχάρτωσεν τες. Τζι ας ήταν πιο πιστός στο κόμμα..... Αν τζαι ήταν της ίδια ηλικίας, τζαι οι θκυο εξεκινη΄σαν φτωσσίοί τζαι αγρότες, τζαι τους εχωρίζαν λιο΄τερο που 50 χιλιόμετρα, η διαφορά στην ανάπτυξη που εβιώσε ο ένας με τον άλλο ήταν τεράστια.
Ο Λοιζός, έφερεν την έννοια του μικροσυμφέροντος. Όχι με την έννοια που του καθικιού που υπάρχει στη καπιταλιστική θεώρηση. Γιατί υπάρχει το μικροσυμφέρον, αλλά υπάρχει τζαι η συγγένια, το κουμπαριλίκκι, η αλλυλεγγύη του χωρκού. Όμως υπάρχει το μικροσυμφέρον..... Με την ανεξαρτησία λαλεί ο Λοίζος, εφκήκαν 1000αδες πιστοποιητικά "αγωνιστών", τα οποία αρκετοί εμπορεσαν να εξαργυρώσουν με θέσεις στο δημόσιο.... Αλλά τα πιστοποιητικά ήταν παραπάνω που τες θέσεις.... Όποταν να σου τζαι οι δυσαρεστημένοι. Σκέφτου να ξαναδείς την αντιπολίτευση στο Μακάριο κάτω που τούντο πρίσμα. Όπως τον εθνικιστή (στου παπαδάκη) στον Τακτακαλλά που μόλις εφύαν ο τούρτζιοι, έβαλεν πισινή το φορτηγό τζαι εφόρτωσε ότι είσσιεν ο τούρκος ανταγωνιστής μεσ στο πελεκανίο του ... Αποιδεολογικοποίηση (των πάντων) ; Όχι.... Αλλά χάτε, ο καθένας με τη συμμετοχή του σε ένα ιδεολογικό όργανο, κάποτε ήταν (εννα) να γυρέψει ένα αντάλλαγμα.
Ακόμα τζι αν δεν ήταν ακριβώς για τη πούγκα τους। Ο αρκατζίτης "αγωνιστής" που εκατάργησε δια της βίας των σύνδεσμο αποφήτων γιατί είμαι αγωνιστής τζαι ότι πω πρέπει να γίνει - εν χαρακτηριστική περίπτωση. Μπορεί να μεν έπιασε υλικό αντάλλαγμα αλλά "είσσιεν τη ψευδαίσθηση πως ήταν εξουσία".
Εν, ενδιαφέρον ανάλυση, γιατί αν πει τζαι κολήσσει σου, δύσκολα μπορείς να δεις τη πολιτική διαφορετικά....
Βεβαίως στη κύπρο τούτη η ανάλυση, αν είσαι αριστερός "συφέρει"σου....ή τουλάχιστο, δεν σε ενοχλεί..... Γιατί εν άλλοι που είχαν την εξουσία....Ούτε στο Λοίζο, ούτε στο Παπαδάκη θα έβρεις ακραία παραδείγματα αριστερών που θα εχρησιμοποιούσαν την ιδεολογία τζαι ταυτόχρονα θα εφροντίζαν τζαι τη πούγκα τους.... Κυρίως τη συγκεκριμένη περίοδο τούτα ήταν προνόμια κυρίως της δεξιάς (μετά το 2003 που κυβερνούν τζαι τούτοι τα πράματα βεβαίως αλλάξαν). Το παραδέχεται άλλωστε τζαι ο Λοίζος: Υλικά ανταλλάγματα για τους αριστερούς ήταν καμιά υποτροφία στην ΕΣΣΔ τζαι τούτο μόνο αν ήσουν ψηλά στην ιεραρχία.... Εν οι αγωνισταί που είχαν πρόσβαση στη κυβέρνηση, στες άδειες εισαγωγής, στες άδειες οικοδομής.... "EOKA honeymoon" το λέει ο Λοίζος....
Που την άλλη, οι μεγαλύτεροι επικριτές τέτοιου είδους ανάλυσεων στην Ελλάδα του εμφυλίου είναι εξ αριστερών. Εκτός του ότι η αλλυλεγύη του χωρκού τζικάτω εν τζαι επολοδούλεψε, τέτοιες μελέτες θεωρούνται που την αριστερά ότι "αποιδεολογικοποιούν" τον εμφύλιο και ότι δεν λαμβάνουν υπόψην "το όλον". Ο διάλογος για την ιστορία υπήρξε έντονος με τους αριστερούς να αππορίπτουν αυτού του είδους την μεθοδολογία ασυζητητι. Εβαφτησαν τους "μεταμοντερνιστές" τζαι εκλείσαμεν (Χαρακτηριστικοί περίπτωση δεξιών ακαδημαικών που στηρίζουν τούτη τη μεθοδολογία:
Γιωργος Αντωνίου - Νίκος Μαραντζίδης: Η Εποχη της Συγχυσης, Η Δεκαετία του 40 και η Ιστοριογραφία 2008)....
Αντίστοιχα όσους αρκατζιτες δεξιούς έτυχε να γνωρίσω..... Δεν κατηγορούν ευθέως τον χωρκανό τους τον επιστήμονα, αλλά μια σπόντα ότι ήταν λιόν αριστερός, ή ότι "εν τα γραψε ακριβώς όπως ήταν", έννα σου τη σύρουν....
Εκτός που το μικροσυμφέρον υπήρχε τζαι η αλλυλεγύη του χωρκού. Η οποία είναι ενδιαφέρον ότι την αντιπαραβάλει με "την πολιτική". Δεν είναι μια παραμυθένια αλλυλεγύη, όπου ούλλοι ζουν χαρούμενα, αλλυλέγυοι στα προβλήματα τους. Η αλλυλεγγύη του χωρκού είναι η άμυνα ενάντια στη πολιτική που ήρτε που έξω. Οι κόντρες της πολιτικής που έδημιουργούνταν σε ένα χώρο έξω που το χωρκό, το χωρκό εβρισκε τον τρόπο να μεν τες αφήνει να ξεφύγουν - όσον αφορά τη βία τουλάχιστο ...
Στο χωρκό του παππού εστείλαν ένα αγωνιστή, να εκτελέσει ένα αριστερό γιατί ακούεις τζαι συ, έκλεψεν τους ένα όπλο (πόσον ηλίθια φαίνουνται τούτα 60 χρόνια μετά.... Επιάν μας όπλο ρε - να τον παίξουμε). Ε, στο χωρκό, επεμβήκαν τα ξαδέρκια, ρε εν συγγενής, ρε εν γίνεται - τελικά οι ψύχραίμοι ήβραν τον αριστερό, έδωκεν τους το όπλο τζαι το θέμα έλειξε χωρίς εκτελέσεις.... Καλές οι ιδεολογίες αλλά χάτε... έννα παίξεις το συγγενή σου ;
Κάποια μέρα ελπίζω να αξιωθώ να θκιεβάσω τζαι το δεύτερο κομμάτι της ιστορίας των αρκατζιτών.... Μετά τον πόλεμο.....
Ο Λοίζος επίσης, χωρίς να κάμνει εκπτώσεις στην επιστήμη και μεθοδολογία, δεν χαρακτιρίζεται που το "κόμπλεξ" των κοινονιολόγων που θεωρούν ότι όσο πιο περίπλοκα γράφουν τόσο πιο καλοί είναι. Το βιβλίο του είναι εύκολο στην ανάγνωση, παρόλο που κυκλοφορούν από ότι ξέρω μόνο στην αγγλική (που τον εκδοτικό οίκο Βιβλιοπολις που αν δεν απατώμαι είναι του ρίχτερ, και έχει μια εκπληκτική σειρά βιβλίων για τη κύπρο ).
Και είχε μια κοφτερή ματία που εδιαπέρασε τη κοινωνία του χωρκού. Μια σύντομη ιστορία, αναφορά στην οικονομία, στην οικογένια, στη φιλία, στο κουμπαριλίκκι, στη πολιτική, στο πως αντιδράσαν οι χωρκανοί σε τούτη, τα συνεργατικά, οι διατρήσεις, οι φράχτες, οι εκλογές.....
είσσιεν τζαι χιούμορ. Ξαναβλέποταν σήμερα το βιβλίο, μου έκαμεν εντύπωση πόσες φορές άφηνα ένα χαμόγελο δίπλα που κάποιο σχόλιο του Λοίζου.
Οι κύπραίοι λαλεί σε ένα σημειό εν καφκατζίες. Ένας που τους λόγους που οι καφκάες φαίνεται να είναι συχνό φαινόμενο είναι επειδή (γνωρίζουν ότι) πάντα θα έχει κάποιο κοντά να τους χωρίσει :-)
Ένας αριστερός στο χωρκό ισχυρίζετουν ότι το γάλα το σοβιετικό ήταν καλύτερο που το κυπριακό γάλα βλάχας (το οποίο εν ελβετικό).Άρεσκεν τους τότε να σιομαλίζουν τη σοβιετική ένωση..... Αλλά η γυναίκα του εν γάλα βλάχας που εγόραζε γιατί παραδοσιακά ήταν τσιακαρισμένο.... Καλή η ιδεολογία αλλά σπίτι εν άλλος ο μάστρος :-)
................
Για τη δόμνα Σαμίου, εν θα βάλω βιογραφία.
Στο Καλό Κυρά
Στο Καλό Καπετάνισσα
Ε, ρε τραουθκιές που σιει να πέσσουν στον Αδη
(Είναι ενδιαφέρον ότι άμα πεθάνει ένας τραγουδιστής (θέλουμε να) τον φανταζούμαστε να τραγουδά στον Αδη. Εν τζαι φανταζούμαστε ποττέ τι θα κάμνει ένας κοινωνιολόγος στον Αδη. )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου