Για τον τσαβες

λίγο παράτζαιρα, αφού οι εκλογές στη βενεζούελα ετελιώσαν, άλλά χάτε αφού ο χρόνος μας εν μετρημένος....

Λοιπόν, να παραδεκτώ ότι λίγα ξέρω για τον τσάβες.... Ακούμε διάφορα, αλλά ότι ξέρω είναι από δημοσιογραφικές πληροφορίες.... Που ποτέ δεν είναι αρκετό. Είναι και οι δημοσιογραφικές πληροφορίες ακραία πολιτικοποιημένες. Είτε θα είναι φανατικοί υποστηρικτές είτε φανατικοί πολέμιοι..... Υπό τούτο το πρίσμα εν ενδιαφέρον περίπτωση ο Χιούγκο.... Τζαι επαναλαμάβω ότι ότι συμπεράσματα φκάλουμε είναι από το ότι εθκιεβάσαμε ή είδαμεν από δημοσιογράφους.... Είναι δηλαδή υπό αίρεση.......

Αντικειμενικά

Η τιμή του πετρελαίου
Είναι αναμφισβήτητο ότι μεγάλο μέρος της δύναμης του τσάβες, αλλά και των πόρων για τα κοινωνικά προγράμματα δεν έρχεται απλά που το πετρέλαιο, αλλά από τη ψηλή τιμή του. (Κάτι σαν το τάσσο τζαι το σαρρή που εκυβερνήσαν επί καιρό φούσκας) ο τσάβες όντως αποδείχτηκε ιδιαίτερα τυχερός από το καιρό που κυβερνά. Η τιμή του πετρελαίου εκτινάχθηκε και έχει μείνει σε ψηλά επίπεδα - και δεν προβλέπεται να πέσει.

Ενώ είναι αλήθεια ότι και ο τσάβες έπαιξε το ρόλο του - προσπάθησε να αναβιώσει τον ΟΠΕΚ (όχι απλά ως οργανισμό ενάντια στους μεγάλους κολοσσούς - αλλά ως καρτελ) και σε κάποιο βαθμό κατάφερε να πείσει τα μέλη του να κρατούν τα κότα τους - με αποτέλεσμα να παραμένει η τιμή σε ψηλά επίπεδα.
Πιο σημαντικοί λόγοι βεβαίως ήταν ο πόλεμος στο Ιρακ και η ασταμάτητη άυξηση της ζήτησης από τη κίνα....
Όποταν καλό είναι να θυμούμαστε κάθε φορά που βάλουμε πετρέλαιο και εκνευριζούμαστε με την ψηλή τιμή ότι δεν κερδίζουν μόνο η εταιρείες.... κερδίζει και ο χιουγκο... Ο ίδιος εκφράστηκε ουκ ολιγές φορές μάλιστα ότι μια ικανοποιητική τιμή θα ήταν κοντά στα 100 δολλάρια το βαρέλι.

Είναι οπωσδήποτε πολύ πιο έυκολο να ακοληθήσεις το δρόμο προς το σοσιαλισμό όταν έχεις έτοιμα έσοδα από το πετρέλαιο.

Για το πετρέλαιο να πούμε ακόμα ένα θκυο πράματα.
Κυκλοφορεί έντονα ότι η εταιρεία πετρελαίου στη βενεζουέλα δεν επενδύει αρκετά στις ίδιες τις υποδομές της και στην τεχνογνωσία.... Δεν ξέρω κατά πόσο αυτό είναι αλήθεια. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η παραγωγή της βενεζουέλας έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Και ενώ έχει τεράστια αποθέματα πρέπει να έχει και τον τρόπο να τα εκμεταλευτεί.
Εν ολιγοίς, δύο είναι οι βασικοί τρόποι να κρατήσεις τέτοιου είδους φυσικό πλούτο μακριά από τις εταιρείες. Ο πρώτος (που εμφανέστατα υπάρχει) είναι η πολιτική απόφαση. Ο δεύτερος είναι η τεχνογνωσία. Υπάρχουν παραδείγματα χωρών που αναγκαστήκαν να φέρουν πίσω τις εταιρείες γιατί που μόνοι τους δεν εμπορούσαν να παν σε μεγαλύτερο βάθος....

Έτσι πληροφοριακά μια εκτίμηση εδώ..... για το κόστος εξόρυξης....Δεν είναι όλοι το ίδιο τυχεροί... Οι Σαουδάραβες φκάλουν το πετρέλαιο με κόστος 2 δολλάρια το βαρέλι και η βενεζουέλα με 20.....
http://www.reuters.com/article/2009/07/28/oil-cost-factbox-idUSLS12407420090728

Βεβαίως, όσο τζι αν η παραμονή του στην εξουσία εφείλεται στην αυξημένη τιμή του πετρελαίου..... Τίποτε δεν μας εγγυάται ότι αν ήταν άλλως στην εξουσία, κάτω που τέτοιες συνθήκες θα εδίενε τα ίδια για τους φτωχούς.... Μάλλον το αντίθετο θα επεριμέναμεν....

Δεν έχει εφαρμόσει το "σοσιαλισμό" (ότι κι αν σημαίνει τούτο).
Γι αυτό νομίζω ότι δεν υπάρχει αντίρηση έστω κι αν οι επικρητές του τον κατηγορούν συνέχεια για σοσιαλισμό. Ακόμα και η γουικιπαιδεία χαρακτηρίζει το οικονομικό σύστημα της βενεζουέλας ως "μικτό". Το κύριο χαρακτηριστικό της οικονομικής πολιτικής του τσάβες είναι η εθνικοποίηση  εθνικών πόρων και μέσω τούτων σειρά κοινονικών προγραμμάτων (με κύριο τη στέγαση). Αν ο σοσιαλισμός πάντως είναι το "όλα ανοίκουν στο κράτος " και "το κράτος αποφασίζει για όλα" τότε σίγουρα δεν έχουμε αυτό. Δεν έχουμε μια σοβιετικού τύπου οικονομία.  Κάποια που τούτα τα πράματα εθεωρούνταν και αυτονόητα πριν από μερικές δεκαετίες στις πλείστες δυτικές χώρες. Στη δύση πολλές από τις εθνικοποιήσεις βασικών υπηρεσιών εγινάν πριν από μερικές δεκαετίες πολλές φορές από δεξιούς ηγέτες.... Μόνο μετά την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού η εθνικοποίηση βασικών υπηρεσιών και το κοινωνικό κράτος θεωρούνται άκραίες αριστερές πολιτικές.

Πέρα όμως που την εθνικοποίηση και τα κοινωνικά προγράμματα θα ήθελα να μάθω κάτω που τι συνθήκες δουλεύουν οι εργαζόμενοι στις ιδιωτικές (και δημόσιες) εταιρείες στη βενεζουέλα. Κοντέβουμε τη σοσιαλδημοκρατική συναίνεση της ευρώπης του 50 ; ή έχουμε κάποια άλλη οικονομική διάρθρωση ; Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω....

Αν και τα νούμερα και οι δείκτες διαφέρουν σε διάφορες σελίδες και οργανισμούς, το σίγουρο είναι ότι τη περίοδο που κυβερνά ο τσάβες διάφοροι δείκτες δείχνουν βελτιώση όσον αφορά κυρίως τους φτωχούς. Βελτιώση βεβαίως δεν σημαίνει και επίλυση αφού  η φτώχια είναι ακόμα ακραία εξαπλωμένη. Ο δείκτης ας πούμε του ποσοστού των ανρθώπων που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας έχει μειωθεί που περίπου 55% στο 27%.
Δεν είναι λίγο το επίτευγμα. Είναι τεράστιο.
Δεν είναι λίγη η δουλειά που μένει να γίνει.... 27% του πλυθησμού κάτω από το επίπεδο της φτώχειας - σίγουρα σοσιαλισμό δεν το λέεις....

Πέρα που τη φτώχεια.... κάτι πρέπει να γίνει τζαι με το πληθωρισμό ο οποιός καλπάζει στη βενεζουέλα....


Οι προβληματισμοί

Το κόλλημα με την εξουσία
Επί του συγκεκριμένου υπάρχει ιστορικά ένα θέμα.... Οι ηγέτες και του πάλε ποτέ ανατολικού μπλογκ αλλά και οι πλείστοι αδέσμευτοί με παράδοση αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό είχαν το τούτο το θέμα. Επείδη εκάμαν μιαν επανάστασή έπρεπε να μείνουν στην εξουσία μέχρι να πεθάνουν. Λες τζαι εκάμαν τους την κοτσιάνι. Οι πλειστοι αφήναν τα γραφεία της εξουσίας μόνο με τα πόδια μπροστά. Δεν τους εκάνε να κυβερνήσουν 2-3 θητείες. Άσε που όσο επερνούσαν τα χρόνια, τοσο παραπάνω (φυσιολογικά από ένα σημείο τζαι μετά) έχανε τζαι η παττίχα τους.

Καλή ώρα τζαι ο τσιάβες. Έσσιει σχεδόν 15 χρόνια που κυβερνά. Ομολογουμένως με πολλές επιτυχίες.
Στην τελευταία θητεία Έπέρασεν σοβαρά προβλήματα υγείας, εξανάβαλε υποψηφιότητα εξανακέρδισε τζαι τωρά εν ξανά άρρωστός. Για ποιό λόγο ;
Δεν εβρέθηκεν ένας να πει: η επανάσταση δεν είναι προσωπική υπόθεση - είναι του λαού. Μετά από θκύο θητείες θα αφήκω κάποιον άλλο να τη συνεχίσει. να τη δω πως δουλέφκει τζαι χωρίς εμένα.
Έκαμεν ακόμα τζαι δημοψήφισμα για να επεκτείνει τις θητείες του...
Αλλά εν τζαι εν απλά οι πολλές θητείες....
Εν το άλλο που εν το πρόβλημα


Η προσωποποίηση της επανάστασης
Είναι ένα θέμα, γιατί δυστηχώς κανένας λαός δεν ευτηχισε να έχει κατα συρροή χαρισματικούς ηγέτες. Όποταν είναι επικίνδυνο όταν μια προσπάθεια περιστρέφεται γύρω που ένα άνθρωπο μόνο. Το ενδιάμεσο μεταξύ του τσάβες και τους τσαβίστας είναι λίγο πολύ απροσδιοριστο.

Όμως ο επόμενος δεν ξέρουμε αν θα είναι.
Και το επίκεινδύνο είναι κυρίως όταν μεταφέρονται εξουσίες στον ηγέτη (που λόγο της χαριστματικότητας του - το ανέχεσαι) η οποίες μετά κλειρονομούνται αυτόματα στον επόμενο που αν τύχει να μην είναι χαρισματικός, με το που θα έβρει τα θκύο στενά θα χρησιμοποιείτσει τις υπεραξουσίες πιθανόν ενάντια στο λαό.
Από τον βαλδήμιρο στον ιωσήφ, από τον νασερ στο μουμπάρακ, από τον τιτο στον μιλοσεβιτς. Αλλά για να το συνδέσουμε τζαι με το προηγούμενο.... Ακόμα και εκεί που η παραμονή είναι μακροχρόνια (30-40 χρόνια ) οι υπερξουσίες σε ένα πρόσωπο είναι επικύνδυνες. Γιατί μπορείς να σε φαντάζεται κάποιος χαρισματικό στα πρώτα χρόνια στην εξουσία..... στα 30 χρόνια όμως (ο καντάφη είναι τυπικό παράδειγμα, για να μην πω και ο αράφατ)



Και στο συγκεκριμένο το ευτήχημα είναι ότι ο λαός δεν τον άφησε.
Μια εκλογική αναμέτρηση έχασε.
Στο δημοψήφισμα του 2007. Και ήταν κρίμα που εχάθηκε γιατί είσσιεν τζαι φιλολαικές πρόνοιες.
Και όμως εχάθηκε γιατί ο τσάβες ήθελε να έχει παραπάνω εξουσίες.
Τζαι γιατί ρε χιούγκο μου ;
Αφού τες εκλογές εκέρδισες τες πανυγηρικά, τη βουλή ελέγχεις την.... Τι την θέλεις την παραπάνω εξουσία ;

Όμως δεν είναι μόνο θέμα εξουσιών.
Ο τσάβες ηγείται συνασμπισμό κομμάτων. Εν τζαι έσσιει κανένα που διασφαλίζει ότι αύριο θα τα έβρουν.... Και δεν νομίζω να τον απασχολεί ιδιαίτερα τον τσάβες.



Το θέμα της διαφθοράς
Θα μου πεις, γιατί στο καπιταλισμό δεν έσσιει διαφθορά ;
Μα βέβαια έσσιει.
Αλλά το θέμα είναι η αριστερά να κάμνει βήματα προς τα μπρος. Όχι να συγκρίνει τον ευατό της με το καπιταλισμό. Υπάρχουν σοβαρά θέματα και διαφθόράς και εγκληματικότητας που αργά ή γρήγορα θα σκάσουν....


Ο λαικισμός
Είναι ένα χαρακτηριστικό που συχνά του καταλογίζουν. Τζαι η αλήθκεια είναι ότι αν δεις απόσπασμα της προσωπικής εκπομπής που είσσιειν στη κρατική τηλεόραση - έχει έντονα χαρακτηριστικά λαικισμού.... Που την άλλη όμως, μιλάς για μια κοινωνία που δεν είχε ποττέ μέχρι σήμερα διαφορετική πολιτική κουλτούρα.... Ούτε και η αντιπολίτευση μέχρι πρότεινως δεν είχε ιδιαίτερα διαφορετικό επίπεδο λόγου......
Προσωπικά, έτσι τζι αλλιώς έχουν πάψει να με ενθουσιάζουν οι ρήτορες... Δεν μου λέει και κάτι αν στάθεί στη μέση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ τζαι πει στους αμερικάνους - είσατε καραγκιόζηδες.... Δεν μου λέει τίποτε..... Κρίνεται από τα αποτελέσματα του - και η αλήθεια είναι ότι παρόλο το λαικισμό του - έχει αποτέλεσματα.....


Τα επιτεύγματα
Η ανισότητα και οι κρατικοποιήσεις
Είναι τα μεγάλα επιτεύγματα του τσάβες, για τα οποία αφού αναφέρθηκα πιο πάνω να μην επεχταθώ περαιτέρω...


Η δημοκρατία
Αυτό ίσως να είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του τσάβες.
Κάμνει εκλογές ακαταπαυστα και τις κερδίζει πανυγηρικά.
Υπάρχει ελευθερία του τύπου.
Δεν υπάρχουν εκκαθαρίσεις, ούτε "αντεπαναστατών" αλλά ούτε και αριστερών (ρεφορμιστών, προδοτών κλπ)
Δεν χρειάζεται να προχωρίσει στον χαφιεδισμό της κοινωνίας.
Και ούτε χρειάζεται να έχει στρατό να προσέχει το κόσμο μπας τζαι φύει.

Υπό αυτή την έννοια αποκαθιστά τη χαμένη τιμή της αριστεράς.
Ότι τάχα δεν είναι δημοκρατική.
Έκαμεν τον οικονομιστ τζαι παραμιλά..... "its democracy stupid".
"Ελευθερες και δίκαιες εκλογές".... απανωτές...

Το επιχείρημα ότι οι εκλογές είναι κομμάτι του αστικού συστήματος δεν σημαίνει ότι η αριστερά πρέπει να τις καταργεί μόλις κερδίσει την εξουσία.
Και πολύ φοβούμαι όπου τελικά εκαταργηθήκαν ήταν ακριβώς από το φόβο ότι δεν θα τις εκερδίζαν.

Και δεν είναι μόνο το γεγονός ότι κερδίζει εκλογές με 55 - 65 %  και βάλε.
Ο λαός είναι ΄διπλα του και στο δρόμο αν χρειαστεί.
όταν του εκάμαν πραξικόπημα ο λαός ήταν στο δρόμο άοπλος και τον έβαλε ξανά πίσω.
Ούτε οι μυστικές υπηρεσίες ούτε ο στρατός αποτρέψαν το πραξικόπημα.
Με οι ξένοι με οι ντόπιοι μπορούν να ανατρέψουν κάποιον με τέτοιο λαικό έρισμα.
Δεν μπορούν !!
Τζαι δεν είναι το ίδιο με το στρατό του μουμπάρακ, τους ομοεθνείς του μολοσεβιτες, τη φυλή του καντάφι ή τους ομοθρησκους του ασαντ.... Κανένας τους δεν θα έπεφτεν, παρόλην την εξωτερική συμβολή αν είσσιεν λαικό έρισμα παρόμοιο με τον τσάβες....
Τη τελευταία δεκαετία (αν και όχι αριστερός) μόνο ο ερτογάν εμπόρεσεν να αποτρέψει πραξικόπημα χωρίς να έχει τα όπλα - γιατί είσσιεν τη στήριξη του λαού (και οικονομικά αποτελέσματα)

Να αναφερθούμε και σε δύο χαρακτηριστικές εκλογικές διαδικασίες
Η μια είναι το δημοψήφισμα που έχασε.
Που αποδέκτηκε το αποτέλεσμα.
Βεβαίως τζίηνο ήταν δημοψήφισμα.... Δεν έχανε την εξουσία.


Το άλλο ήταν οι τελευταίες εκλογές.
Γιατί στις τελευταίες έκαμεν δηλώσεις του τύπου - αν δενφκω θα έρτει το χάος ή θα προκληθεί εμφύλιος. Ας χρεώσουμε τέθκειες δηλώσεις στο λατινοαμερικάνικο ταμπαραμέντο και ας ελπίσουμε ότι αν τύχει παρ ελπίδα να χάσει..... ότι θα το αποδεκτεί και θα πάει σπίτι του.

Γιατί, αφού μιλούμε για δημοκρατία.......
Τις τελευταίες εκλογές τις κέρδισε με 55%..... αλλά πιο παλιά εχτύπαν 65%....
Καλόν είναι να αναρωτηθούμεν το γιατί....
Το χειρότερο θα ήταν οι φτηνές απαντήσεις που δίνουνται συχνά

η πρώτη το να το αποδίδεις απλά στην προπαγάνδα των άλλων
και η δεύτερη απλά να ταπελώνεις τους αντιπάλους με επίθετα (αστοί, προδότες αντεπαναστάτες, αντιδραστικοί).
Δεν είναι λιον το 45%.
Θέλει ένα σεβασμό , τζαι θέλει να θέσεις το πραγματικό ερώτημα.
Μήπως έκαμα κάτι λάθος ;
Το λαικόέρισμα του τσάβες αν και εξακολουθεί να είναι δυνατό - φθίνει....
Δεν ξέρω το λόγο.....

Πάντως οι τελευταίες εκλογές είχαν και κάτι άλλο θετικό


Η μετατόπιση του λόγου
Στις τελευταίες εκλογές η δεξιά σταμάτησε να καταβαίνει με σκοπό να αποδείξει ότι ο τσάβες είναι ο αντίχρηστος, ότι είναι κουμμουνιστής, ότι θέλει να μας φάει τα μάλια μας.....
Επέλεξεν ένα μετριοπαθή, ο οποίος δεν επροσπάθαν να απονομιμοποιήσει με νεοφιλελευθερη ρητορική τα κοινωνικά προγράμματα του τσάβες..... Αντίθετα είπεν ότι θα τα συνεχίσει και μάλιστα θα τα κάμει καλύτερα.
Επιτέθηκε στον τσάβες κυριώς στο θέμα της διαφθοράς (που είναι υπαρκτό).

Δεν ξέρω βεβαίως τι θα έκαμνε αν εκλεγόταν αλλά το σημαντικό είναι ότι πλέον ο λόγος στη βενεζουέλα έχει μετατοπιστεί.
Σε αντίθεση με εμάς που όλο κινούμαστε δεξιότερα ο τσιάβες ανάγκασε τη δεξιά να παραδεκτεί ότι αν θέλει να ξαναδεί εξουσία πρέπει να σεβαστει το κοινωνικό κράτος. Και αυτό είναι επίτευγμα....


Τέλος να ευχηθούμε στον τσάβες καλήν ανάρωση....