Η κρίση...... (ιδωμένη από υποβρύχιο)

Δυστηχώς ο χρόνος περιριοσμένος.
Ετσί αντί για γραφή θα προτιμίσω την αντιγραφή.
Από ένα από τους καλύτερους
Με απίστευτη ροή, και μια γνώση της ελληνικής που πρέπει να το παραδεκτώ ότι τη ζηλεύω.
Με αφορμή τη κρίση είναι ένας χείμαρος....
κάποια επιλεγμένα από το στάθη (από τη στήλη ναυτίλος στην ελευθεροτυπία):

«Οπως καταλάβατε, θα πληρώςουμε τοις μετρητοίς τις τράπεζες για να μπορούμε να ξεπληρώνουμε με δόσεις τα δάνειά μας». Ο «Νεόκοπος» στα χθεσινά «ΝΕΑ». Τα είπε όλα με δυο λόγια.

*****

Λεφτά, λεφτά, λεφτά! Λεφτά που βγάζετε εσείς με τον ιδρώτα σας - αυτά τα λεφτά είναι τώρα ο στόχος των κυβερνήσεων για να σωθούν οι Τράπεζες.

Λεφτά από τα κέρδη των Τραπεζών για την Παιδεία δεν υπήρχαν.

Λεφτά από τις περικοπές των κονδυλίων για την Παιδεία, υπάρχουν για τις Τράπεζες!

Λεφτά για την υγεία δεν υπάρχουν, λεφτά για τις Τράπεζες υπάρχουν.

Μονά ζυγά δικά τους.

Με την «κρίση» (πυραμίδα) του Χρηματιστηρίου έφαγαν οι Μάγκες τα λεφτά του κοσμάκη, τώρα με την κρίση (πυραμίδα) του χρηματοπιστωτικού συστήματος ο κοσμάκης πληρώνει τις Τράπεζες για να μην του φάνε τα λεφτά!

Τέτοιο νταβατζιλίκι!

Πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπινου γένους πραγματοποιείται σεισάχθεια υπέρ του τοκογλύφου και όχι υπέρ του δανειολήπτη! Μάλιστα

σε ένα δεύτερο δε επίπεδο, εναντίον του!


«Θρηνούν» τώρα οι νεοφιλελεύθεροι μαζεμένοι γύρω από τα κλισέ τους (ώσπου να μηχανευθούν νέα). Ομως απορώ! Πιστεύουν πράγματι πολλοί απ' αυτούς τις μπαρούφες που αμόλαγαν προς άγραν κερδών; Είναι δυνατόν να λένε ότι, «η Οικονομία βασίζεται στην Πίστη» και ότι «αν η Πίστη καταρρεύσει καταρρέει και η Οικονομία;».

Ποια πίστη; των επιθετικών εξαγορών; της επιχειρηματικής κατασκοπείας; του ανταγωνισμού; της αγοράς παραγώγων; ποια πίστη;

Οι «ασυνείδητοι Τραπεζίτες» φταίνε, λέει ο κ. Ανδριανόπουλος.

Είχε κάνει συμβόλαιο ο νεοφιλελευθερισμός, κ. Ανδριανόπουλε, με τους Τραπεζίτες ότι θα είναι ευσυνείδητοι;

Και τι ακριβώς σημαίνει «ευσυνείδητος» για έναν Τραπεζίτη; Μήπως το να βγάλει όσο πιο πολύ κέρδος μπορεί; Και ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» για τα γκόλντεν μπόυς; Οι καρχαρίες έχουν «κόκκινη γραμμή», όταν χορταίνουν - οι Τράπεζες πότε χορταίνουν;

Αλλά γιατί να μην είναι παιδαριώδεις (στην αθώα τους εκδοχή) τέτοιες αναλύσεις, όταν αυτοί που τις κάνουν βλέπουν στην 30ετία του μονεταρισμού «επαναστατική αύξηση της ευημέριας στις τέσσερις γωνιές της γης»!!

Σε ποιες γωνιές ακριβώς; εκεί που ενδημεί πόλεμος; Εκεί που δισεκατομμύρια ανθρώπων ζουν με ένα δολάριο την ημέρα; Στους νεόπτωχους των ΗΠΑ μήπως; στους αναλφάβητους; στην εξάπλωση της πορνείας και των ναρκωτικών; στους ανθρώπους-εμπορεύματα; πού;

Λίγη ντροπή.

*****

Μιλούσαμε για την καταστροφή του περιβάλλοντος -«μπα! καταστροφολογία!» μας έλεγαν.

Λέγαμε για την πείνα στον πλανήτη -«ναι, αλλά είναι πιο φθηνά τα ψυγεία» μας απαντούσαν.

Λέγαμε για πάρκα στην Αθήνα -για τις αξίες της γης μάς φώτιζαν.

Λέγαμε για τα καρτέλ -«πού τα είδατε;»· λέγαμε για τους ανθρώπους, μας απαντούσαν «υπέρ μετόχων».

Λέγαμε για τον υπερδανεισμό των νοικοκυριών, μας απαντούσαν ότι πρόκειται για «ελκυστικά προϊόντα». Οι Ηλίθιοι. Οι Απληστοι Ηλίθιοι. Οι Επικίνδυνοι Ηλίθιοι. Οι μοιραίοι ηλίθιοι...

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=14.10.2008,id=10911712

Το κατ' εξοχήν κρίσιμο οικονομικό φαινόμενο της εποχής μας είναι η εφ' όρου ζωής υποδούλωση της εργατικής και της μεσαίας τάξης στους όρους λειτουργίας και στην ιδεολογία του συστήματος, μέσω των δανείων και των πιστωτικών καρτών.

Ως εκ τούτου, όχι μόνον τα μεγάλα θύματα της κρίσης θα 'ναι οι εργαζόμενοι και οι μικροαστοί, αλλά θα τους είναι δύσκολο έως αδύνατον στο βάθος της κρίσης να λειτουργήσουν ως κάτι περισσότερο από υπόδουλοι των χρεών τους, από πελάτες των πολιτικών τους, από κολλήγοι της πολιτικής των δυνατών.

Αν κάποτε οι εργάτες δεν είχαν τίποτε να χάσουν, τώρα τρέμουν μπροστά στα χρέη τους, τα οποία δεν αντιλαμβάνονται ως αλυσίδες, αλλά ως την πιο σοβαρή κατά συνθήκην υποχρέωσή τους. Η υπερχρέωση ως υποχρέωση είναι το μεγαλύτερο εύρημα του συστήματος από γενέσεώς του...

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=13.10.2008,id=86171040

Ο Πλάτωνας έλεγε ότι ο άνθρωπος γεννιέται αγαθός κι ο Αριστοτέλης ότι ο άνθρωπος γίνεται (ή δεν γίνεται) αγαθός· αναλόγως της παιδείας, του πολιτεύματος κι άλλων παραγόντων,

ήτοι ο Θεός ή το γονίδιό μας στην πρώτη περίπτωση, η πάλη των τάξεων (και τι παιδεία ή πολιτεύματα παράγει) στη δεύτερη.

Ετσι λοιπόν έχω γνωρίσει και καλούς καπιταλιστές στη ζωή μου, όπως κι αισχρούς εργάτες. Οχι όμως καλόν καπιταλισμό και αισχρή εργατική τάξη...

.....................................

Ουδείς εξ όσων χρόνια τώρα έκαναν κριτική στο μοντέλο της «ελεύθερης αγοράς», θριαμβολογεί σήμερα - πλην ολίγων Κλαζομενίων. (Οι οποίοι επιχαίρουν μάλλον επειδή όχι μόνον δεν έχουν καταλάβει τη φύση της κρίσης, αλλά

κυρίως επειδή και η κριτική τους πιθανόν να μην ήταν μετά λόγου γνώσεως). Αλλωστε, συνήθως χαιρέκακοι μπορούν να είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται τα πράγματα ως οπαδοί.

Οσοι χαίρονται τώρα με την κρίση, διέρχονται απ' την ίδια κοιλάδα στην οποία περιδιάβαινε με υπερφίαλη έπαρση η δογματική ανοησία των νεοφιλελεύθερων, όταν

δεν άκουγαν κουβέντα απ' την εν λόγω κριτική, όταν λοιδορούσαν όσους προέλεγαν για την κρίση και την προέβλεπαν. Μιλάμε για τα χάπατα και τα παπαγαλάκια του νεοφιλελευθερισμού

διότι οι ασκούντες την πραγματική εξουσία νεοφιλελεύθεροι, και στην πολιτική, και στην οικονομία ήξεραν πού το πάνε το πράγμα, ήξεραν για την καταστροφή που επέρχεται και συνειδητώς επέλεξαν τον δρόμο που θα την έφερνε πάνω μας, διότι στο μεταξύ πλούτισαν, λήστεψαν, άρπαξαν. Ηταν επιλογές τους

η καταλήστευση του περιβάλλοντος, η διασπορά του πολέμου, η αφαίμαξη των φτωχών, η διάβρωση της παραγωγής, η καθαίρεση της εργασίας. Δεν ήταν λάθος. Ηταν συγγνωστή επιλογή. Ο βραχύς ορίζοντας του κέρδους πρυτάνευσε, διότι ακριβώς αυτό το κέρδος δεν είναι βραχυπρόθεσμο, αλλά για τους περισσότερους απ' τους καπιταλιστές (ή μάλλον τους καλύτερους, ήγουν πιο φονικούς) εξασφαλισμένο. Μπορεί ορισμένοι από δαύτους

να πληρώσουν την κρίση (όπως ο «τελευταίος» πληρώνει τον λογαριασμό σε ένα τραπέζι), αλλά το πραγματικό της κόστος θα το πληρώσει ο κόσμος της εργασίας και του παραγωγικού επιχειρείν.

Δεν είναι ο «κακός» καπιταλισμός που καταρρέει, ο «καπιταλισμός-καζίνο», ούτε οι αισχρές του παρεκβάσεις, η «απληστία», η «ασυδοσία» και η «αλητεία», είναι το ίδιο το σύστημα

που αναδιατάσσει τη δομή του

η ίδια η ασθένεια που επανατοποθετείται μέσα στο σώμα που αποτελεί την τροφή της.

Η κρίση αυτή θα παράξει τους νέους πλούσιους όπως και τις νέες στρατηγικές κυβερνητικής.

*****

Από την εποχή τού «laissez faire», της πρώτης «παγκοσμιοποίησης», του «ελεύθερου εμπορίου» στις αρχές του 20ού αιώνα, από την μπελ επόκ επαναλαμβάνεται με εφιαλτική ομοιότητα η ίδια σπείρα στην εξέλιξη του καπιταλισμού.

Ούτε το κραχ του 1929, ούτε το εργατικό κίνημα, ούτε η δημιουργία των εργατικών κρατών (πόσω μάλλον η κατάρρευσή τους), έχουν εμποδίσει τον καπιταλισμό να ανεβάζει στη σκηνή της ανθρώπινης κωμωδίας το ίδιο έργο.

Οι διαφορές βρίσκονται στη ρητορική κάθε εποχής: «πόλεμος των πολιτισμών» σήμερα, εισβολή των δυτικών δυνάμεων στο Πεκίνο τότε· αποικιοκρατία μέσω των κανονιοφόρων τότε, αποικιοκρατία μέσω των γιάπηδων τώρα· «ζωτικός χώρος» τότε, «ανθρωπιστικοί βομβαρδισμοί» σήμερα· φτώχεια τύπου Ντίκενς τότε, «διαβίωση κάτω απ' το όριο της φτώχειας» σήμερα. Ουκ έστι τέλος στις ομοιότητες και την ανακύκλωση των συνεπειών τους. Απλώς σήμερα τα μεγέθη έχουν πλέον γιγαντωθεί. Οσον η διαφορά ενός Πάντσερ της Βέρμαχτ που σήμερα μοιάζει με κονσερβοκούτι μπροστά σε ένα Αμπρααμς των ΗΠΑ.

Ομως «νέα τάξη» τότε, «νέα τάξη» και τώρα. Μάλιστα επί τα βελτίω, καθ' ότι, υποθέτω, ούτε οι ναζί θα τσιτσίδωναν ηλεκτρονικώς τους ταξιδιώτες στα αεροδρόμια, όπως κάνουν τώρα οι ΗΠΑ ή η δημοκρατική Ολλανδία (αυτό το αγλάισμα του πιο αντιδραστικού κοσμοπολιτισμού σε όλη την οικουμένη από κτίσεως κρατών).

Δεν είναι η παθολογία του καπιταλισμού που καταρρέει (για μιαν ακόμα φορά), αλλά το ίδιο το σύστημα που ανασυντάσσεται για να προκαλέσει ακόμα περισσότερον όλεθρο, όταν «ξανασταθεί στα πόδια του», ακόμα πιο άρρωστο, ακόμα πιο τέλειο.

*****

Το ειρωνικόν είναι ότι ο καπιταλισμός υφίσταται κριτική ήδη 2.000 χρόνια πριν να γεννηθεί, αν λάβουμε υπ' όψιν την αποστροφή των ανθρώπων απέναντι σε ό,τι γεννά ακραίον πλούτο κι ακραία φτώχεια ταυτοχρόνως, έτσι όπως την εξέφρασαν οι φιλόσοφοι (ακόμα και οι θρησκείες) από την κλασσική κιόλας εποχή.

Δεν είναι η ανθρώπινη φύση που συνάδει με τον καπιταλισμό, είναι ο καπιταλισμός που απάδει της ανθρώπινης φύσης -όχι όμως και με την ταξική φύση των ανθρώπινων κοινωνιών. Οι τάξεις είναι ο καταλύτης της metamorphosis, όπως θα λέγαμε ελληνιστί.

Είμαστε στην άμπωτιν των επαναστάσεων και των κινημάτων του 20ού αιώνα κι αυτό ίσως να οδηγήσει, εν μέσω της νέας κρίσης, τις εργαζόμενες μάζες σε μια νέα στάση απέναντι στα πράγματα. Προς τη βαρβαρότητα ή τον εξανθρωπισμό; αυτό είναι πάντα το ερώτημα της ταξικής πάλης...

ΣΤΑΘΗΣ Σ. 10.Χ.2008 stathis@enet.gr

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=10.10.2008,id=13249584

Περί Σχολικής Ιστορίας ΙΙ

Με το βαθμό «αντικειμενικότητας» της δικής μας σχολικής ασχολήθηκα στο προηγούμενο.

Τώρα πάμε σε αυτά που νομίζω είναι τα σημαντικά.

Σύντομα θα επαναλάβω αυτά που έχω πει και αλλού.

Δεν θεωρώ ότι διαβάζουμε ιστορία – διαβάζουμε ιστορικούς.

Δεν θεωρώ ότι υπάρχει «η ΜΙΑ ιστορική αλήθεια», αλλά απόψεις (ή τέλος πάντων ακόμα κι αν υπάρχει δεν είναι παρά μια ουτοπία. Δεν με ενοχλεί να θέτεται ως στόχος. Απλά δεν θεωρώ ότι κάποιος την κατέχει.)

Οι λόγοι:

Η ιστορία δεν είναι μόνο γεγονότα γιατί τότε θα ήταν άχρωμη, άοσμη άγευστη και τέλος πάντων χωρίς κανένα νόημα. Ο ιστορικός υποχρεούται να παρουσιάζει μια σχέση αίτιου και αιτιατού και αυτό δεν μπορεί παρά να είναι υποκειμενικό.

Τα «γεγονότα» τα ίδια έρχονται από πηγές τις οποίες τις έχουν γράψει.... άνθρωποι. Επαφίεται στον ιστορικό να αποφασίσει ποία είναι αξιόπιστα και ποία όχι.

Ο ιστορικός θα πρέπει να απαντήσει στο βασικό φιλοσοφικό ερώτημα : τι είναι αυτό που κινεί την ιστορία: ο λαός; οι τάξεις; Τα έθνη; Οι ήρωες ; η ελίτ; Οι παραγωγικές σχέσεις; Η ιδεολογία ; η οικονομία; …Οι θεοί; Ανάλογα με το τι πιστεύει σε άλλο αίτιο θα καταλήξει.

Θα πρέπει ο ίδιος να απαντήσει αν θεωρεί την ιστορία κυκλική ή γραμμική.

Σημαντικό: όταν λέμε «απόψεις» , όταν λέμε υποκειμενικότητα, όταν λέμε η ιστορία δεν είναι γεγονότα, αυτό δεν σημαίνει σχετικότητα. Η κάθε άποψη θα κριθεί σύμφωνα με τη σοβαρότητα της.

Όπως και ο κοινός ιστορικός πολύ καλά γνωρίζει (μονολότι ενίοτε φροντίζει να το λησμονεί)..’τα ίδια τα γεγονότα’ , τα ‘ωμά’ συμβάντα και εαυτά, παραμένουν φαντασιακή κατασκευή μιας αφελούς, θετικιστικά προσηλωμένης επιστημονικής συνείδησης.

Η διαπίστωση αυτή δεν οδηγεί στο σχετικισμό, η αναγνώριση του ρόλου της υποκειμενικότητας δεν υποδηλώνει μια υποταγή στις επιθυμίες και κατασκευές μιας υποκειμενικής μεθοδολογικής αυθαιρεσίας[1]

Έτσι ώστε κατά το στάθη

να διακριβώσουμε ποιος έχει δίκιο, αν έχει κάποιος, διότι θα μπορούσε να έχουν και οι δύο (δίκιο) ή άδικο (και οι δύο) αναλόγως -δεν είναι τα πάντα «μαύρα» - άσπρα», χωρίς αυτό να σημαίνει μεταμοντερνικώς - μεταμοντερνικώς ότι ο καθένας μπορεί να έχει το δίκιο του (άνευ της ανάγκης της αποδείξεως)[2].

Τώρα

όσον αφορά τη σχολική ιστορία η άποψη μου πιθανών να ακουστεί ακόμα «χειρότερη». Η σχολική ιστορία ήταν είναι και θα είναι προπαγάνδα. Πλύση εγκεφάλου. Η για να αφήσω τον ιστορικό Marc Ferro να το πει πιο κομψα:

«Ελέγχοντας το παρελθόν μπορεί κανείς να κυριαρχήσει ευκολότερα πάνω στο παρόν, να νομιμοποιήσει εξουσίες και διαμφισβητήσεις. ... Η ιστορία στην πράξη, ανεξάρτητα από τον επιστημονικό της προορισμό, ασκεί διπλή λειτουργία, παρηγορητική και στρατευμένη....Η θεσμοθετημένη ιστορία, (...)κυριαρχεί επειδή εκφράζει ή νομιμοποιεί μια ορισμένη πολιτική, μια ιδεολογία ή ένα καθεστώς. Είτε βρίσκεται στην υπηρεσία του Χριστού είτε του σουλτάνου, της δημοκρατίας ή κάποιας εκκλησίας, για να μην πούμε ενός κόμματος, αυτή η ιστοριογραφία παγιδεύεται στην ιστορία εν τω γίγνεσθαί»[3].

Για τη σχολική ιστορία τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Γιατί άλλο είναι ο ιστορικός να παίρνει τις μεθοδολογικές/φιλοσοφικές/ιδεολογικές αποφάσεις μόνος του και άλλο να στις επιβάλλει η εκάστοτε εξουσία.

Πέρα από αυτό, τα βιβλία της σχολικής ιστορίας έχουν και να λύσουν το πρακτικό πρόβλημα του αριθμού των σελίδων, η οποία επιβάλει την επιλογή και η υποκειμενικότητα γίνεται ξανά αναπόφευκτη (Να θυμηθούμε ότι μια από τις κριτικές για το βιβλίο ρεπούση ήταν ότι έδινε πέραν του δέοντως έμφαση στη περιγραφή της κοινωνίας, και δεν έδινε αρκετό χώρο στους ήρωες)

Τέλος, υποθέτουμε ότι, όταν εσύ αγοράζεις ένα βιβλίο ιστορίας υπάρχεις σε ένα διάλογο με τον ιστορικό (σε ενθουσιάζει, σε εκνευρίζει, τον αμφισβητείς, σε κάνει να θες να διαβάσεις και το επόμενο του βιβλίο....). Το παιδί των εφτά οκτώ χρονών, δεν μπορεί να παίξει άλλο ρόλο εκτός από το ρόλο του δέκτη. Έχεις ένα καμβά άδειο και ότι χρώμα επιλέξεις αυτό θα μείνει εκεί για πάντα.

Συνέπεια όλων αυτών, θεωρώ ότι ξεκινάμε αυτή τη συζήτηση πάντα ανάποδα. Πάντα ξεκινάμε από το πως θα παρουσιάσουμε την εοκα, το γρίβα και το ακελ. Ενώ η αρχική ερώτηση θα έπρεπε να ήταν: τι πολίτες θέλουμε να δημιουργήσουμε ;

Αλλά πριν πάμε καν σε αυτό, ας ξεκινήσουμε εντελώς από την αρχή.

Με τα τελείως βασικά

Ας ξεκινήσουμε ο καθένας απαντώντας τα ερωτήματα απ την αρχή, να δούμε τι βιβλίο ιστορίας θα σύγγραφε ο καθένας από εμάς.

Κατ αρχή, τι είναι ιστορία ;

Όχι δεν είναι αστεία ερώτηση.

Αν παρουσιάζει μια μεταμοντερνική άποψη, θα συμφωνούσατε ;

ότι ιστορία είναι αυτό το κομμάτι του παρελθόντος που ο ιστορικός (σύμφωνα με τη δική του ιδεολογία ή ατζέντα) αποφάσισε να παρουσιάσει ως «ιστορικό γεγονός». Κλασσικό του παράδειγμα του E. Carr : χιλιάδες πέρασαν το ποταμό Rubicon το 49 π.χ. αλλά μόνο το πέρασμα του Ιουλίου Καίσαρα, κρίθηκε άξιο καταγραφής από τους ιστορικούς (ο κλασσικός ελιτιστής όμως δεν θα διαφωνούσε με αυτή την επιλογή του ιστορικού – αφού είναι οι ηγέτες που γράφουν ιστορία, άρα αυτό έπρεπε να καταγράψει ο ιστορικός).

Το δεύτερο θεμελιώδες ερώτημα, είναι γιατί να διδάσκουμε την ιστορία ;

Γιατί αυτό το γαμημένο μάθημα να διδάσκεται στους μαθητές; (αναφέρω δυο τρεις λόγους, ευπρόσδεκτοι είστε να προσφέρετε κι άλλους)

1. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η ιστορία «διδάσκει». Κάτι που λίγο ή πολύ πα να πει ότι επαναλαμβάνεται ότι κάνει κύκλους, ότι διέπεται από νόμους διιστορικούς.

Ο θουκιδίδης σίγουρα αυτό ισχυρίζεται.

Όσοι θελήσουν να γνωρίσουν με ακρίβεια αυτά που έγιναν, που σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση, θα γίνουν κάποτε ξανά τέτοια ή παρόμοια.[4]

Άμα είναι έτσι, τότε να ένας καλός λόγος να διδάσκεται η ιστορία.

Άμα όμως δε διδάσκει;

Ο Χεγκελ διαφωνεί:

Ηγεμόνες, πολιτικοί ηγέτες, λαοί παρακινούνται να διδάσκονται από την εμπειρία της ιστορίας. Όμως αυτό που διδάσκουν η εμπειρία και η ιστορία είναι ότι οι λαοί και οι κυβερνήσεις ουδέποτε έμαθαν κάτι από την ιστορία, ουδέποτε έπραξαν σύμφωνα με διδαχές που θα μπορούσαν να εξαχθούν από αυτήν. Η κάθε εποχή χαρακτηρίζεται από τόσο διαφορετικές συνθήκες, αποτελεί μια τόσο ξεχωριστή κατάσταση, ώστε ο αποφάσεις πρέπει και μπορούν να ληφθούν μόνο εντός της, μόνο μέσα από την ίδια. Στο συνωστισμό των γεγονότων που συμβαίνουν στο κόσμο, δεν εξυπηρετεί ούτε μια γενική αρχή ούτε η υπόμνηση παρομοίων συνθηκών, μια ωχρή ανάμνηση του παρελθόντος είναι ανίσχυρη μπροστά στη ζωντάνια του παρόντος. Από αυτή τη σκοπιά τίποτε δεν είναι πιο άνοστο από την επανειλημμένη επίκληση ελληνικών και ρωμαϊκών παραδειγμάτων. Τίποτε δεν διαφέρει τόσο όσο η φύση εκείνων των λαών από τη φύση της δικής μας εποχής.[5]

Και άμα διδάσκει, τι διδάσκει;

(Να πάρουμε ένα κουραστικά επαναλαμβανόμενο παράδειγμα από το κυπριακό τύπο: Ο παραλληλισμός του χριστόφια με τον Τσάμπερλεν, και των τωρινών συνομιλιών με τη συνθήκη του μόναχου, είναι δύο γεγονότα που έχουν σοβαρά κάτι το συγκρίσιμο;....ή ξέρω γω διδάσκει η ιστορία ότι άμα έχεις το δίκιο με το μέρος σου τότε θα δικαιωθείς ; )

2. Αλλά ακόμα κι αν δεν διδάσκει. Υπάρχει και το επιχείρημα, ότι ζούμε σε ένα τόπο, γύρω μας υπάρχουν εκκλησίες, τζαμιά μνημεία, κτίρια, ταμπέλες του τύπου «εδώ πωλούνται αποικιακά», κόσμος, υποκουλτούρα, σκυλάδικα, δεν θα έπρεπε να κάνουμε το κόπο να ψάξουμε αυτά τα πράγματα από που ήλθαν ;

3. Υπάρχει βεβαίως και το άλλο. Η πρώτη κριτική στον υπουργό, που ανάφερα στο προηγούμενο. Ο σκοπός του μαθήματος της ιστορίας είναι να δημιουργήσει συλλογικότητες (ή στη δική μας περίπτωση το ελληνορθόδοξο έθνος). Στο κάτω κάτω ζούμε όλοι σε μια κοινωνία, και κάπως , με κάποιο τρόπο θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας κοινωνικός ιστός.

Κι ας πούμε ότι διαφωνούμε με τη μορφή συλλογικότητας που θέλει να δημιουργήσει σήμερα η παιδεία. Το ερώτημα παραμένει, θα έπρεπε να δημιουργεί συλλογικότητες (εθνικές, ταξικές, του ευρωπαίου πολίτη, του παγκοσμιου πολίτη, του χριστιανού;). Είναι σωστό/λάθος να θέλεις να δημιουργήσεις συλλογικότητες;

Βεβαίως οι δύο πρώτοι λόγοι δεν έρχονται απαραίτητα σε σύγκρουση με την ιδέα της «αντικειμενικής ιστορίας» (αν κάποιος πιστέυει σε αυτήν). Ο τρίτος όμως συγκρούεται....και πολύ μάλιστα - όπως φαίνεται σε όλα ανεξαιρέτως τα βιβλία της ιστορίας ανά το παγκόσμιο.

Και τελος, ας πούμε ότι βρίκαμε σημαντικούς λόγους υπέρ της διδαχής της ιστορίας

Πάλι το ερώτημα παραμένει.

Ποιά ιστορία; Τίνος ;

Την ιστορία αυτού του τόπου;

Την ιστορία αυτού του έθνους;

Την ιστορία αυτού του κόσμου ;

............

Συνέπεια των απαντήσεων που έδωσα (ή δεν έδωσα) στα πιο πάνω η άποψη μου για τη σχολική ιστορία είναι η εξής.

Παίρνοντας ως δεδομένο ότι η σχολική ιστορία είναι πλύση εγκεφάλου ή τέλος πάντων εκ-παιδεύει, το αρχικό ερώτημα που πρέπει τα τεθεί είναι , τι είδους πολίτες θέλουμε να δημιουργήσουμε;

Πρώτα θα έπρεπε να συζητήσουμε το στόχο του μαθήματος της ιστορίας και αφού συμφωνήσουμε σε αυτόν, μετά γράφουμε και την ιστορία. Έτσι κι αλλιώς δεν κάνουμε και κάτι διαφορετικό σήμερα (όπως νομίζω αποδείξα στο προηγούμενο ποστ)

Αλλά έτσι κι αλλιώς τα αναλυτικά προγράμματα δημοτικής εκπαίδευσης (του 1996) το λένε ξεκάθαρα:

Σκοπός του μαθήματος της ιστορίας είναι να βοηθήσει τους μαθητές να γνωρίσουν τον ιστορικό βίο και την πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου και της Ελλάδας και να διαμορφώσουν εθνική συνείδηση ως μέλη του ελληνικού έθνους και ως κάτοικοι μιας ημικατεχόμενης κύπρου (σελ. 133)

Ποία αντικειμενική ιστορία και κουραφέξαλα;

Αυτός ήταν ο στόχος μέχρι σήμερα, και το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι αν αυτός ο στόχος είναι ο σωστός, αν ο νέος στόχος του υπουργού είναι καλλύτερος ή χειρότερος ή απλά σύμπληρώνει το παλιό χωρίς απαράιτητα να έρχεται σε σύγκρουση μαζί του.

Και αφού αποφασίσουμε για το στόχο, τότε η δευτερη ερώτηση είναι πως επιτυγχάνεται ;

Π.χ. εθνική συνείδηση σημαίνει δημιουργώ αντιτούρκους (όπου αντιτούρκος = έλλην) ή αυτό που πρόσφατα ονειρεύοταν ο πίττας στο μπλογκ του – μαθητές να περνούν κάποιες νύχτες τους συζητώντας με φίλους και φίλες για τους στοχασμούς του Εμπεδοκλή και του Επίκουρου ;

Αυτά γιατί νομίζω πάλι μακρυγόρησα.

---

[1] Χεγκελ ο λόγος στην ιστορία , Εισαγωγή στην φιλοσοφία της ιστορίας (2006) ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Σελ.58

[2] http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/id=89885268

[3] Marc Ferro (Πως αφηγούνται την ιστορία στα παιδία σε ολόκληρο το κόσμο 2001 Μεταιχμιο) σελ 9-11

[4] Θουκιδίδης : ΑΠΑΝΤΑ Ιστοριων Α , (ΚΑΚΤΟΣ).σελ 55

[5] Χεγκελ ο λόγος στην ιστορία , Εισαγωγή στην φιλοσοφία της ιστορίας (2006) ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Σελ.111