Οι πέτρες των παιδιών

από τη σημερινή ελευθεροτυπία.....
όμορφο,
πολύ όμορφο

Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΧΙΝΑ

Πού βρέθηκε αυτή η πέτρα; Είναι ζεστή, όπως η χούφτα που την πέταξε, είναι στιλπνή και σκληρή - κι όμως, ακόμα κρατάει λίγο απ' το χώμα όπου κειτόταν ώς τώρα αδρανής, χορταριασμένη. Είναι η πέτρα που πριν από λίγο εκτοξευόταν από το ένα στρατόπεδο στο άλλο, πήγαινε κι ερχόταν από τον πιτσιρικά στον αστυνομικό και πάλι πίσω, διέγραφε τροχιές πάνω από τα κεφάλια και προσγειωνόταν στα τυφλά, σ' έναν παράξενο αγώνα πετοσφαίρισης.

Κάποιοι παλιοί, μάρτυρες από τα μπαλκόνια τους των πετροπόλεμων που μέρες τώρα διεξάγονται στις γειτονιές, θυμήθηκαν αλλοτινά παιχνίδια στις αλάνες, ανοιγμένα κεφάλια και μωλωπισμένα μάγουλα. Να που υπάρχουν ακόμα πέτρες σε μια πόλη δίχως κήπους, δίχως πάρκα, με χώμα λιγοστό· να που επιβίωσαν μερικές από τη μακρινή παιδική ηλικία, και τώρα ξεχωρίζουν ανάμεσα σε σπασμένα μάρμαρα και πλακάκια, ξεκολλημένα περβάζια και οικοδομικά υλικά, στα εγκαταλελειμμένα πεδία μιας χωρίς έκβαση μάχης. Να που αναδύονται απ' όσα, ελάχιστα, σημεία της πόλης γλίτωσαν το τσιμέντο, για να συνδέσουν το σήμερα με τη μακρά ιστορία των παιδιών που εξεγείρονται και βγαίνουνε στους δρόμους. Είναι οι πέτρες των γαβριάδων στα οδοφράγματα του Παρισιού, τα πετραδάκια στις σφεντόνες των παιδιών της ιντιφάντα· είναι τα πυρομαχικά των άοπλων, η αρματωσιά των οργισμένων.

Να, όμως, που η πέτρα πάει κι έρχεται: ίδια στο χέρι του παιδιού και του αστυνόμου, κι όμως ολότελα άλλη. Στη βιαστική της τροχιά αλλάζει νόημα, μεταμορφώνεται: ο αστυνομικός απειλεί και προκαλεί, την ώρα που σκύβει ν' αρπάξει την πέτρα που ξαστόχησε· «όταν μια πέτρα περάσει ξυστά από δίπλα τους, τα ΜΑΤ υψώνουν το μεσαίο δάχτυλο, φωνάζοντας: "έχασες τον στόχο"», διαβάζουμε στο ρεπορτάζ του «Σπίγκελ» από τις ταραχές στους δρόμους της Αθήνας. Ομως το παιδί που αλαλάζει τη στιγμή που την εκτοξεύει, φλέγεται, είτε μας αρέσει είτε όχι, από την ανάγκη να διεκδικήσει, πάνω απ' όλα, την επιθυμία του. Στη βία της κρατικής καταστολής αντιπαραθέτει τη δική του βία, βία θεϊκή, καθώς τη λέει ο Μπένγιαμιν, «που εξιλεώνει από την ενοχή». Η βία της καταστολής είναι «μια ματωμένη δύναμη πάνω στη ζωή για χάρη της ίδιας της βίας»· η βία του παιδιού είναι «μια καθαρή δύναμη πάνω στη ζωή για χάρη της ζωής της ίδιας». Κι αν κάτι διεκδικεί το παιδί, είναι την ψυχή του, που καθημερινά πολιορκείται από τη μοναξιά, την πλήξη, την ασφυξία των φορτωμένων ωραρίων στις εχθρικές αίθουσες διδασκαλίας, στο σπίτι, στο φροντιστήριο, την αόριστη ακόμη, αλλά απολύτως απτή, αγωνία των κάθε λογής αδιεξόδων. Αν κάτι αποζητά, είναι να χαλαρώσει τον βρόχο, ν' ανασάνει, να ζήσει τη ζωή που του χαρίστηκε με τρόπο που να τη δικαιώνει - και όχι μίζερα, μισερά κι ανάξια. «Εφερνα γύρους μες στον ουρανό και φώναζα (...) σήκωσα πέτρα και σημάδεψα μακριά».

Στο αριστούργημα του Φελίνι «La Strada», ο Ματό -ο τρελός, ο εύθραυστος σχοινοβάτης που ενσαρκώνει τη φαντασία, την ποίηση και τη χάρη- χαρίζει στην Τζελσομίνα μια πέτρα. «Πάρ' την», της λέει, «άγγιξέ την, ψηλάφισέ την και νιώσε πως κι αυτή έχει νόημα. Γιατί αν δεν έχει νόημα αυτή, δεν έχουν νόημα ούτε τ' άστρα». Το νόημα της πέτρας των παιδιών είναι ακριβώς αυτό: μια αναλαμπή ελευθερίας, μια ματιά προς τ' άστρα.


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/12/2008

και δύο άσχετα σκόρπια σχόλια από τον ναυτίλο του στάθη

Φεύγει σιγά-σιγά κι αυτή η χρονιά και απομένουν όλο και λιγότερες για να φύγουν κι αυτές. Μία απ' τις εικόνες που μου μίλησαν αυτόν τον χλιαρό Δεκέμβρη της θλίψης και των δακρυγόνων, ήταν ενός άντρα κάποιας ηλικίας σε ένα μουσικό στέκι ένα βράδυ, όπου χάιδευε αφηρημένος το κομπολόι του σαν να χάιδευε όμορφη γυναίκα αρχοντική -ένα ταίρι. Ηταν μόνος. Μέσα σε μια ομήγυρη ομηλίκων -ίσως και τρόπον τινά ομοίων - ήταν μόνος, καθώς ήταν το ίδιο μονήρεις και οι άλλοι. Παλιές καραβάνες, με τις ασπίδες τους τ' ανάποδα, επί τας ο καθένας.



........

Αγέρωχες λέξεις χαραγμένες σε γρανίτη πάνω στο πρόθυρο LOS ANGELES TIMES κι όμως φυλλορροούν τώρα οι τυπωμένες λέξεις, μιλούν γιατην αγωνία τους καθώς χάνεται η εφημερίδα κι αυτές μαζί της μέσα στην κρίση, οι ίδιες εκείνες λέξεις που δεν μιλούσαν για την αγωνία μυριάδων που χάνονταν στην άλλη άκρη της γης, σε πολλές άκρες της γης, παιδάκια που πέθαιναν πριν μάθουν τις δικές τους λέξεις, στις δικές τους γλώσσες, παιδιά προαναγγελθέντων θανάτων από πείνα, αγορά παραγώγων, αρρώστια, διακύμανση επιτοκίων - λέξεις ναπάλμ έπεφταν πάνω τους. Συχνά πολύ καλογραμμένες, με πνεύμα· στο καλό αγγλοσαξωνικό στιλ, κι όχι σπάνιως με κάποιαν ακαδημαϊκή χάρη, κομψές παραδοξολογίες...

...κι όλα εκείνα τα σχήματα λόγου της φωτισμένης μας καλλιέπειας.

Μόνον η ποίηση έμεινε καθαρή. Μόνον εκείνη έσκουζε. Αλλά, δώσε την ποίηση σε έναν εκατομμυριούχο σκύλο να δεις τι θα της κάνει! Δώσε την στον άστεγο που σκότωσε με ένα μπουκάλι μπύρα τον πλησίον του για να του φάει το παγκάκι, και θα δεις τι θα της κάνει της ποίησης!...

Μα τόσο δύσκολο είναι πια να καταλάβουν ;

προσπαθείς να τους εξηγήσεις τι είναι αυτό που κάνει ένα παιδί να πάρει μια πέτρα στο χέρι.

να πάρει μια μολότοφ

να κάψει μια τράπεζα.

δεν θέλουν να το καταλάβουν.

τους λες για τη βία της ανεργίας, (25% για τους έλληνες κάτω των 25!!)

τη βία των χαμηλόμισθων

τη βία των τραπεζών

των σκανδάλων

τη βία της φτώχειας

και σου μιλάνε για βιτρίνες.

από όλα όσα διάβασα αυτές τις μέρες,

το πιο συγκλονιστικό ήταν αυτό:

όχι δεν αφορά τη νεολαία

και όχι δεν αφορά την ελλάδα

και ούτε αφορά τους αναρχικούς, τα ματ, τα εξάρχια, τις μολότοφ


απλά την βία,
τη βία της φτώχειας
που όσο κι αν προσπαθείς να τους την εξηγήσεις αυτοί θα σου μιλούν για βιτρίνες

Από την ελευθεροτυπία 13.12.2008 στήλη "Ο τύπος των ήλων"




**ΙΑΠΩΝΙΑ... «Χαμηλές συντάξεις κι επιδόματα, μοναξιά, παντελής απουσία κοινωνικής μέριμνας: στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου οι ηλικιωμένοι Ιάπωνες που καταδικάζονται σε ποινές φυλάκισης έχουν πενταπλασιαστεί τα τελευταία είκοσι χρόνια. Για πολλούς από αυτούς, η φυλακή είναι το πιο φιλόξενο μέρος για να περάσουν το υπόλοιπο της ζωής τους».

Από «Μοντ» / «Νέα»:

- «Συνέβη στα τέλη του περασμένου Αυγούστου σε έναν σταθμό του Τόκιο: δυο νεαρές γυναίκες δέχονται επίθεση με μαχαίρι. Δράστης είναι μια γυναίκα 79 χρόνων χωρίς στέγη και με μοναδική περιουσία 6.500 γιεν (περίπου 53 ευρώ). "Δεν είχα πού να πάω", είπε στον δικηγόρο της. "Ηθελα να με συλλάβει η Αστυνομία". Αυτό το τραγικό επεισόδιο δείχνει τις διαστάσεις που έχει λάβει στην Ιαπωνία το πρόβλημα της παραβατικότητας με πρωταγωνιστές ανθρώπους της τρίτης ηλικίας».

- «Το φαινόμενο αυτό οδήγησε το υπουργείο Δικαιοσύνης στην πραγματοποίηση μιας έρευνας. Οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από 368 ηλικιωμένους που έχουν καταδικαστεί. "Η βασική αιτία της εγκληματικότητας είναι η έλλειψη πόρων", σημειώνει ο επικεφαλής της έρευνας Τόρου Σουζούκι. "Θέλω να εξοικονομήσω χρήματα", "πεινάω", είναι οι εξηγήσεις που δίνουν συνήθως όταν συλλαμβάνονται για κλοπή", προσθέτει. Μια άλλη αιτία είναι η μοναξιά. Τόσο βαριά καμιά φορά, ώστε η Αστυνομία έχει καταγράψει περιπτώσεις ηλικιωμένων γυναικών που κλέβουν ελπίζοντας ότι θα τις συλλάβουν. Ξέρουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα περάσουν λίγες ώρες μιλώντας με κάποιον. Ηλικιωμένοι άνδρες με χαμηλά εισοδήματα που έχουν χάσει τις συζύγους τους, καταφεύγουν στην εγκληματικότητα για να πάνε φυλακή. Ξέρουν ότι εκεί θα έχουν τρία γεύματα την ημέρα και προσωπικό για να ασχοληθεί μαζί τους».

- «Κι όταν τελειώνει η ποινή τους διαπράττουν νέο αδίκημα για να επιστρέψουν στην ασφάλεια του κελιού τους. Αυτό κάνει κι ένας 67χρονος άνδρας. "Δεν ξέρω πώς αλλιώς να βρω βοήθεια από την κυβέρνηση. Ο μόνος τρόπος είναι να κλέψω. Και κλέβω", δηλώνει. Κι ένας 76χρονος άστεγος προσθέτει: "Στη φυλακή μπορούμε να κοιμηθούμε, να φάμε και να δουλέψουμε"».



.................


το υστερόγραφο των φίλων του αλέξη


Επιστολή των φίλων του Αλέξη στα ΜΜΕ…
ΘΕΛΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ.ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΑΣ
Δεν είμαστε τρομοκράτες, «κουκουλοφόροι», «γνωστοί-άγνωστοι».
ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ.
Αυτοί, οι γνωστοί-άγνωστοι....
Κάνουμε όνειρα - μη σκοτώνετε τα όνειρά μας.
Έχουμε ορμή - μη σταματάτε την ορμή μας.

ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ.Κάποτε ήσασταν νέοι κι εσείς.
Τώρα κυνηγάτε το χρήμα, νοιάζεστε μόνογια τη «βιτρίνα», παχύνατε, καραφλιάσατε,ΞΕΧΑΣΑΤΕ.
Περιμέναμε να μας υποστηρίξετε,Περιμέναμε να ενδιαφερθείτε,να μας κάνετε μια φορά κι εσείς περήφανους.ΜΑΤΑΙΑ.
Ζείτε ψεύτικες ζωές, έχετε σκύψει το κεφάλι,έχετε κατεβάσει τα παντελόνια και
περιμένετε τη μέρα που θα πεθάνετε.
Δε φαντάζεστε, δεν ερωτεύεστε, δεν δημιουργείτε.
Μόνο πουλάτε κι αγοράζετε.
ΥΛΗ ΠΑΝΤΟΥ ΑΓΑΠΗ ΠΟΥΘΕΝΑ – ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΥΘΕΝΑ
Πού είναι οι γονείς;
Πού είναι οι καλλιτέχνες;
Γιατί δε βγαίνουν έξω:
ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Υ.Γ.: Μη μας ρίχνετε άλλα δακρυγόνα. ΕΜΕΙΣ κλαίμε κι από μόνοι
μας.



.............
Πως να το κάνεις πιο λιανά ;

obamas vicory speech

τουλάχιστο σαν ρήτορας είναι καλός.

η ομιλία εδώ:
http://elections.nytimes.com/2008/results/president/speeches/obama-victory-speech.html
(άμα ήξερα πως, θα την ανέβαζα εδώ)

IF there is anyone out there who still doubts that America is a place where all things are possible; who still wonders if the dream of our founders is alive in our time; who still questions the power of our democracy, tonight is your answer.

It’s the answer told by lines that stretched around schools and churches in numbers this nation has never seen; by people who waited three hours and four hours, many for the very first time in their lives, because they believed that this time must be different; that their voice could be that difference.

It’s the answer spoken by young and old, rich and poor, Democrat and Republican, black, white, Latino, Asian, Native American, gay, straight, disabled and not disabled – Americans who sent a message to the world that we have never been a collection of Red States and Blue States: we are, and always will be, the United States of America.

It’s the answer that led those who have been told for so long by so many to be cynical, and fearful, and doubtful of what we can achieve to put their hands on the arc of history and bend it once more toward the hope of a better day.

It’s been a long time coming, but tonight, because of what we did on this day, in this election, at this defining moment, change has come to America.

I just received a very gracious call from Senator McCain. He fought long and hard in this campaign, and he’s fought even longer and harder for the country he loves. He has endured sacrifices for America that most of us cannot begin to imagine, and we are better off for the service rendered by this brave and selfless leader. I congratulate him and Governor Palin for all they have achieved, and I look forward to working with them to renew this nation’s promise in the months ahead.

I want to thank my partner in this journey, a man who campaigned from his heart and spoke for the men and women he grew up with on the streets of Scranton and rode with on that train home to Delaware, the Vice President-elect of the United States, Joe Biden.

I would not be standing here tonight without the unyielding support of my best friend for the last sixteen years, the rock of our family and the love of my life, our nation’s next First Lady, Michelle Obama. Sasha and Malia, I love you both so much, and you have earned the new puppy that’s coming with us to the White House. And while she’s no longer with us, I know my grandmother is watching, along with the family that made me who I am. I miss them tonight, and know that my debt to them is beyond measure.

To my campaign manager David Plouffe, my chief strategist David Axelrod, and the best campaign team ever assembled in the history of politics – you made this happen, and I am forever grateful for what you’ve sacrificed to get it done.

But above all, I will never forget who this victory truly belongs to – it belongs to you.

I was never the likeliest candidate for this office. We didn’t start with much money or many endorsements. Our campaign was not hatched in the halls of Washington – it began in the backyards of Des Moines and the living rooms of Concord and the front porches of Charleston.

It was built by working men and women who dug into what little savings they had to give five dollars and ten dollars and twenty dollars to this cause. It grew strength from the young people who rejected the myth of their generation’s apathy; who left their homes and their families for jobs that offered little pay and less sleep; from the not-so-young people who braved the bitter cold and scorching heat to knock on the doors of perfect strangers; from the millions of Americans who volunteered, and organized, and proved that more than two centuries later, a government of the people, by the people and for the people has not perished from this Earth. This is your victory.

I know you didn’t do this just to win an election and I know you didn’t do it for me. You did it because you understand the enormity of the task that lies ahead. For even as we celebrate tonight, we know the challenges that tomorrow will bring are the greatest of our lifetime – two wars, a planet in peril, the worst financial crisis in a century. Even as we stand here tonight, we know there are brave Americans waking up in the deserts of Iraq and the mountains of Afghanistan to risk their lives for us. There are mothers and fathers who will lie awake after their children fall asleep and wonder how they’ll make the mortgage, or pay their doctor’s bills, or save enough for college. There is new energy to harness and new jobs to be created; new schools to build and threats to meet and alliances to repair.

The road ahead will be long. Our climb will be steep. We may not get there in one year or even one term, but America – I have never been more hopeful than I am tonight that we will get there. I promise you – we as a people will get there.

There will be setbacks and false starts. There are many who won’t agree with every decision or policy I make as President, and we know that government can’t solve every problem. But I will always be honest with you about the challenges we face. I will listen to you, especially when we disagree. And above all, I will ask you join in the work of remaking this nation the only way it’s been done in America for two-hundred and twenty-one years – block by block, brick by brick, calloused hand by calloused hand.

What began twenty-one months ago in the depths of winter must not end on this autumn night. This victory alone is not the change we seek – it is only the chance for us to make that change. And that cannot happen if we go back to the way things were. It cannot happen without you.

So let us summon a new spirit of patriotism; of service and responsibility where each of us resolves to pitch in and work harder and look after not only ourselves, but each other. Let us remember that if this financial crisis taught us anything, it’s that we cannot have a thriving Wall Street while Main Street suffers – in this country, we rise or fall as one nation; as one people.

Let us resist the temptation to fall back on the same partisanship and pettiness and immaturity that has poisoned our politics for so long. Let us remember that it was a man from this state who first carried the banner of the Republican Party to the White House – a party founded on the values of self-reliance, individual liberty, and national unity. Those are values we all share, and while the Democratic Party has won a great victory tonight, we do so with a measure of humility and determination to heal the divides that have held back our progress. As Lincoln said to a nation far more divided than ours, “We are not enemies, but friends…though passion may have strained it must not break our bonds of affection.” And to those Americans whose support I have yet to earn – I may not have won your vote, but I hear your voices, I need your help, and I will be your President too.

And to all those watching tonight from beyond our shores, from parliaments and palaces to those who are huddled around radios in the forgotten corners of our world – our stories are singular, but our destiny is shared, and a new dawn of American leadership is at hand. To those who would tear this world down – we will defeat you. To those who seek peace and security – we support you. And to all those who have wondered if America’s beacon still burns as bright – tonight we proved once more that the true strength of our nation comes not from our the might of our arms or the scale of our wealth, but from the enduring power of our ideals: democracy, liberty, opportunity, and unyielding hope.

For that is the true genius of America – that America can change. Our union can be perfected. And what we have already achieved gives us hope for what we can and must achieve tomorrow.

This election had many firsts and many stories that will be told for generations. But one that’s on my mind tonight is about a woman who cast her ballot in Atlanta. She’s a lot like the millions of others who stood in line to make their voice heard in this election except for one thing – Ann Nixon Cooper is 106 years old.

She was born just a generation past slavery; a time when there were no cars on the road or planes in the sky; when someone like her couldn’t vote for two reasons – because she was a woman and because of the color of her skin.

And tonight, I think about all that she’s seen throughout her century in America – the heartache and the hope; the struggle and the progress; the times we were told that we can’t, and the people who pressed on with that American creed: Yes we can.

At a time when women’s voices were silenced and their hopes dismissed, she lived to see them stand up and speak out and reach for the ballot. Yes we can.

When there was despair in the dust bowl and depression across the land, she saw a nation conquer fear itself with a New Deal, new jobs and a new sense of common purpose. Yes we can.

When the bombs fell on our harbor and tyranny threatened the world, she was there to witness a generation rise to greatness and a democracy was saved. Yes we can.

She was there for the buses in Montgomery, the hoses in Birmingham, a bridge in Selma, and a preacher from Atlanta who told a people that “We Shall Overcome.” Yes we can.

A man touched down on the moon, a wall came down in Berlin, a world was connected by our own science and imagination. And this year, in this election, she touched her finger to a screen, and cast her vote, because after 106 years in America, through the best of times and the darkest of hours, she knows how America can change. Yes we can.

America, we have come so far. We have seen so much. But there is so much more to do. So tonight, let us ask ourselves – if our children should live to see the next century; if my daughters should be so lucky to live as long as Ann Nixon Cooper, what change will they see? What progress will we have made?

This is our chance to answer that call. This is our moment. This is our time – to put our people back to work and open doors of opportunity for our kids; to restore prosperity and promote the cause of peace; to reclaim the American Dream and reaffirm that fundamental truth – that out of many, we are one; that while we breathe, we hope, and where we are met with cynicism, and doubt, and those who tell us that we can’t, we will respond with that timeless creed that sums up the spirit of a people:

Yes We Can. Thank you, God bless you, and may God Bless the United States of America.

..............

We ll be here watching what you can and what you cannot.
Lets hope you can.
Truth is, we missed speeched like that
The world will not change with speeches,
but still ...... we missed speeches like that.


Αυτά

Η κρίση...... (ιδωμένη από υποβρύχιο)

Δυστηχώς ο χρόνος περιριοσμένος.
Ετσί αντί για γραφή θα προτιμίσω την αντιγραφή.
Από ένα από τους καλύτερους
Με απίστευτη ροή, και μια γνώση της ελληνικής που πρέπει να το παραδεκτώ ότι τη ζηλεύω.
Με αφορμή τη κρίση είναι ένας χείμαρος....
κάποια επιλεγμένα από το στάθη (από τη στήλη ναυτίλος στην ελευθεροτυπία):

«Οπως καταλάβατε, θα πληρώςουμε τοις μετρητοίς τις τράπεζες για να μπορούμε να ξεπληρώνουμε με δόσεις τα δάνειά μας». Ο «Νεόκοπος» στα χθεσινά «ΝΕΑ». Τα είπε όλα με δυο λόγια.

*****

Λεφτά, λεφτά, λεφτά! Λεφτά που βγάζετε εσείς με τον ιδρώτα σας - αυτά τα λεφτά είναι τώρα ο στόχος των κυβερνήσεων για να σωθούν οι Τράπεζες.

Λεφτά από τα κέρδη των Τραπεζών για την Παιδεία δεν υπήρχαν.

Λεφτά από τις περικοπές των κονδυλίων για την Παιδεία, υπάρχουν για τις Τράπεζες!

Λεφτά για την υγεία δεν υπάρχουν, λεφτά για τις Τράπεζες υπάρχουν.

Μονά ζυγά δικά τους.

Με την «κρίση» (πυραμίδα) του Χρηματιστηρίου έφαγαν οι Μάγκες τα λεφτά του κοσμάκη, τώρα με την κρίση (πυραμίδα) του χρηματοπιστωτικού συστήματος ο κοσμάκης πληρώνει τις Τράπεζες για να μην του φάνε τα λεφτά!

Τέτοιο νταβατζιλίκι!

Πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπινου γένους πραγματοποιείται σεισάχθεια υπέρ του τοκογλύφου και όχι υπέρ του δανειολήπτη! Μάλιστα

σε ένα δεύτερο δε επίπεδο, εναντίον του!


«Θρηνούν» τώρα οι νεοφιλελεύθεροι μαζεμένοι γύρω από τα κλισέ τους (ώσπου να μηχανευθούν νέα). Ομως απορώ! Πιστεύουν πράγματι πολλοί απ' αυτούς τις μπαρούφες που αμόλαγαν προς άγραν κερδών; Είναι δυνατόν να λένε ότι, «η Οικονομία βασίζεται στην Πίστη» και ότι «αν η Πίστη καταρρεύσει καταρρέει και η Οικονομία;».

Ποια πίστη; των επιθετικών εξαγορών; της επιχειρηματικής κατασκοπείας; του ανταγωνισμού; της αγοράς παραγώγων; ποια πίστη;

Οι «ασυνείδητοι Τραπεζίτες» φταίνε, λέει ο κ. Ανδριανόπουλος.

Είχε κάνει συμβόλαιο ο νεοφιλελευθερισμός, κ. Ανδριανόπουλε, με τους Τραπεζίτες ότι θα είναι ευσυνείδητοι;

Και τι ακριβώς σημαίνει «ευσυνείδητος» για έναν Τραπεζίτη; Μήπως το να βγάλει όσο πιο πολύ κέρδος μπορεί; Και ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» για τα γκόλντεν μπόυς; Οι καρχαρίες έχουν «κόκκινη γραμμή», όταν χορταίνουν - οι Τράπεζες πότε χορταίνουν;

Αλλά γιατί να μην είναι παιδαριώδεις (στην αθώα τους εκδοχή) τέτοιες αναλύσεις, όταν αυτοί που τις κάνουν βλέπουν στην 30ετία του μονεταρισμού «επαναστατική αύξηση της ευημέριας στις τέσσερις γωνιές της γης»!!

Σε ποιες γωνιές ακριβώς; εκεί που ενδημεί πόλεμος; Εκεί που δισεκατομμύρια ανθρώπων ζουν με ένα δολάριο την ημέρα; Στους νεόπτωχους των ΗΠΑ μήπως; στους αναλφάβητους; στην εξάπλωση της πορνείας και των ναρκωτικών; στους ανθρώπους-εμπορεύματα; πού;

Λίγη ντροπή.

*****

Μιλούσαμε για την καταστροφή του περιβάλλοντος -«μπα! καταστροφολογία!» μας έλεγαν.

Λέγαμε για την πείνα στον πλανήτη -«ναι, αλλά είναι πιο φθηνά τα ψυγεία» μας απαντούσαν.

Λέγαμε για πάρκα στην Αθήνα -για τις αξίες της γης μάς φώτιζαν.

Λέγαμε για τα καρτέλ -«πού τα είδατε;»· λέγαμε για τους ανθρώπους, μας απαντούσαν «υπέρ μετόχων».

Λέγαμε για τον υπερδανεισμό των νοικοκυριών, μας απαντούσαν ότι πρόκειται για «ελκυστικά προϊόντα». Οι Ηλίθιοι. Οι Απληστοι Ηλίθιοι. Οι Επικίνδυνοι Ηλίθιοι. Οι μοιραίοι ηλίθιοι...

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=14.10.2008,id=10911712

Το κατ' εξοχήν κρίσιμο οικονομικό φαινόμενο της εποχής μας είναι η εφ' όρου ζωής υποδούλωση της εργατικής και της μεσαίας τάξης στους όρους λειτουργίας και στην ιδεολογία του συστήματος, μέσω των δανείων και των πιστωτικών καρτών.

Ως εκ τούτου, όχι μόνον τα μεγάλα θύματα της κρίσης θα 'ναι οι εργαζόμενοι και οι μικροαστοί, αλλά θα τους είναι δύσκολο έως αδύνατον στο βάθος της κρίσης να λειτουργήσουν ως κάτι περισσότερο από υπόδουλοι των χρεών τους, από πελάτες των πολιτικών τους, από κολλήγοι της πολιτικής των δυνατών.

Αν κάποτε οι εργάτες δεν είχαν τίποτε να χάσουν, τώρα τρέμουν μπροστά στα χρέη τους, τα οποία δεν αντιλαμβάνονται ως αλυσίδες, αλλά ως την πιο σοβαρή κατά συνθήκην υποχρέωσή τους. Η υπερχρέωση ως υποχρέωση είναι το μεγαλύτερο εύρημα του συστήματος από γενέσεώς του...

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=13.10.2008,id=86171040

Ο Πλάτωνας έλεγε ότι ο άνθρωπος γεννιέται αγαθός κι ο Αριστοτέλης ότι ο άνθρωπος γίνεται (ή δεν γίνεται) αγαθός· αναλόγως της παιδείας, του πολιτεύματος κι άλλων παραγόντων,

ήτοι ο Θεός ή το γονίδιό μας στην πρώτη περίπτωση, η πάλη των τάξεων (και τι παιδεία ή πολιτεύματα παράγει) στη δεύτερη.

Ετσι λοιπόν έχω γνωρίσει και καλούς καπιταλιστές στη ζωή μου, όπως κι αισχρούς εργάτες. Οχι όμως καλόν καπιταλισμό και αισχρή εργατική τάξη...

.....................................

Ουδείς εξ όσων χρόνια τώρα έκαναν κριτική στο μοντέλο της «ελεύθερης αγοράς», θριαμβολογεί σήμερα - πλην ολίγων Κλαζομενίων. (Οι οποίοι επιχαίρουν μάλλον επειδή όχι μόνον δεν έχουν καταλάβει τη φύση της κρίσης, αλλά

κυρίως επειδή και η κριτική τους πιθανόν να μην ήταν μετά λόγου γνώσεως). Αλλωστε, συνήθως χαιρέκακοι μπορούν να είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται τα πράγματα ως οπαδοί.

Οσοι χαίρονται τώρα με την κρίση, διέρχονται απ' την ίδια κοιλάδα στην οποία περιδιάβαινε με υπερφίαλη έπαρση η δογματική ανοησία των νεοφιλελεύθερων, όταν

δεν άκουγαν κουβέντα απ' την εν λόγω κριτική, όταν λοιδορούσαν όσους προέλεγαν για την κρίση και την προέβλεπαν. Μιλάμε για τα χάπατα και τα παπαγαλάκια του νεοφιλελευθερισμού

διότι οι ασκούντες την πραγματική εξουσία νεοφιλελεύθεροι, και στην πολιτική, και στην οικονομία ήξεραν πού το πάνε το πράγμα, ήξεραν για την καταστροφή που επέρχεται και συνειδητώς επέλεξαν τον δρόμο που θα την έφερνε πάνω μας, διότι στο μεταξύ πλούτισαν, λήστεψαν, άρπαξαν. Ηταν επιλογές τους

η καταλήστευση του περιβάλλοντος, η διασπορά του πολέμου, η αφαίμαξη των φτωχών, η διάβρωση της παραγωγής, η καθαίρεση της εργασίας. Δεν ήταν λάθος. Ηταν συγγνωστή επιλογή. Ο βραχύς ορίζοντας του κέρδους πρυτάνευσε, διότι ακριβώς αυτό το κέρδος δεν είναι βραχυπρόθεσμο, αλλά για τους περισσότερους απ' τους καπιταλιστές (ή μάλλον τους καλύτερους, ήγουν πιο φονικούς) εξασφαλισμένο. Μπορεί ορισμένοι από δαύτους

να πληρώσουν την κρίση (όπως ο «τελευταίος» πληρώνει τον λογαριασμό σε ένα τραπέζι), αλλά το πραγματικό της κόστος θα το πληρώσει ο κόσμος της εργασίας και του παραγωγικού επιχειρείν.

Δεν είναι ο «κακός» καπιταλισμός που καταρρέει, ο «καπιταλισμός-καζίνο», ούτε οι αισχρές του παρεκβάσεις, η «απληστία», η «ασυδοσία» και η «αλητεία», είναι το ίδιο το σύστημα

που αναδιατάσσει τη δομή του

η ίδια η ασθένεια που επανατοποθετείται μέσα στο σώμα που αποτελεί την τροφή της.

Η κρίση αυτή θα παράξει τους νέους πλούσιους όπως και τις νέες στρατηγικές κυβερνητικής.

*****

Από την εποχή τού «laissez faire», της πρώτης «παγκοσμιοποίησης», του «ελεύθερου εμπορίου» στις αρχές του 20ού αιώνα, από την μπελ επόκ επαναλαμβάνεται με εφιαλτική ομοιότητα η ίδια σπείρα στην εξέλιξη του καπιταλισμού.

Ούτε το κραχ του 1929, ούτε το εργατικό κίνημα, ούτε η δημιουργία των εργατικών κρατών (πόσω μάλλον η κατάρρευσή τους), έχουν εμποδίσει τον καπιταλισμό να ανεβάζει στη σκηνή της ανθρώπινης κωμωδίας το ίδιο έργο.

Οι διαφορές βρίσκονται στη ρητορική κάθε εποχής: «πόλεμος των πολιτισμών» σήμερα, εισβολή των δυτικών δυνάμεων στο Πεκίνο τότε· αποικιοκρατία μέσω των κανονιοφόρων τότε, αποικιοκρατία μέσω των γιάπηδων τώρα· «ζωτικός χώρος» τότε, «ανθρωπιστικοί βομβαρδισμοί» σήμερα· φτώχεια τύπου Ντίκενς τότε, «διαβίωση κάτω απ' το όριο της φτώχειας» σήμερα. Ουκ έστι τέλος στις ομοιότητες και την ανακύκλωση των συνεπειών τους. Απλώς σήμερα τα μεγέθη έχουν πλέον γιγαντωθεί. Οσον η διαφορά ενός Πάντσερ της Βέρμαχτ που σήμερα μοιάζει με κονσερβοκούτι μπροστά σε ένα Αμπρααμς των ΗΠΑ.

Ομως «νέα τάξη» τότε, «νέα τάξη» και τώρα. Μάλιστα επί τα βελτίω, καθ' ότι, υποθέτω, ούτε οι ναζί θα τσιτσίδωναν ηλεκτρονικώς τους ταξιδιώτες στα αεροδρόμια, όπως κάνουν τώρα οι ΗΠΑ ή η δημοκρατική Ολλανδία (αυτό το αγλάισμα του πιο αντιδραστικού κοσμοπολιτισμού σε όλη την οικουμένη από κτίσεως κρατών).

Δεν είναι η παθολογία του καπιταλισμού που καταρρέει (για μιαν ακόμα φορά), αλλά το ίδιο το σύστημα που ανασυντάσσεται για να προκαλέσει ακόμα περισσότερον όλεθρο, όταν «ξανασταθεί στα πόδια του», ακόμα πιο άρρωστο, ακόμα πιο τέλειο.

*****

Το ειρωνικόν είναι ότι ο καπιταλισμός υφίσταται κριτική ήδη 2.000 χρόνια πριν να γεννηθεί, αν λάβουμε υπ' όψιν την αποστροφή των ανθρώπων απέναντι σε ό,τι γεννά ακραίον πλούτο κι ακραία φτώχεια ταυτοχρόνως, έτσι όπως την εξέφρασαν οι φιλόσοφοι (ακόμα και οι θρησκείες) από την κλασσική κιόλας εποχή.

Δεν είναι η ανθρώπινη φύση που συνάδει με τον καπιταλισμό, είναι ο καπιταλισμός που απάδει της ανθρώπινης φύσης -όχι όμως και με την ταξική φύση των ανθρώπινων κοινωνιών. Οι τάξεις είναι ο καταλύτης της metamorphosis, όπως θα λέγαμε ελληνιστί.

Είμαστε στην άμπωτιν των επαναστάσεων και των κινημάτων του 20ού αιώνα κι αυτό ίσως να οδηγήσει, εν μέσω της νέας κρίσης, τις εργαζόμενες μάζες σε μια νέα στάση απέναντι στα πράγματα. Προς τη βαρβαρότητα ή τον εξανθρωπισμό; αυτό είναι πάντα το ερώτημα της ταξικής πάλης...

ΣΤΑΘΗΣ Σ. 10.Χ.2008 stathis@enet.gr

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=10.10.2008,id=13249584

Περί Σχολικής Ιστορίας ΙΙ

Με το βαθμό «αντικειμενικότητας» της δικής μας σχολικής ασχολήθηκα στο προηγούμενο.

Τώρα πάμε σε αυτά που νομίζω είναι τα σημαντικά.

Σύντομα θα επαναλάβω αυτά που έχω πει και αλλού.

Δεν θεωρώ ότι διαβάζουμε ιστορία – διαβάζουμε ιστορικούς.

Δεν θεωρώ ότι υπάρχει «η ΜΙΑ ιστορική αλήθεια», αλλά απόψεις (ή τέλος πάντων ακόμα κι αν υπάρχει δεν είναι παρά μια ουτοπία. Δεν με ενοχλεί να θέτεται ως στόχος. Απλά δεν θεωρώ ότι κάποιος την κατέχει.)

Οι λόγοι:

Η ιστορία δεν είναι μόνο γεγονότα γιατί τότε θα ήταν άχρωμη, άοσμη άγευστη και τέλος πάντων χωρίς κανένα νόημα. Ο ιστορικός υποχρεούται να παρουσιάζει μια σχέση αίτιου και αιτιατού και αυτό δεν μπορεί παρά να είναι υποκειμενικό.

Τα «γεγονότα» τα ίδια έρχονται από πηγές τις οποίες τις έχουν γράψει.... άνθρωποι. Επαφίεται στον ιστορικό να αποφασίσει ποία είναι αξιόπιστα και ποία όχι.

Ο ιστορικός θα πρέπει να απαντήσει στο βασικό φιλοσοφικό ερώτημα : τι είναι αυτό που κινεί την ιστορία: ο λαός; οι τάξεις; Τα έθνη; Οι ήρωες ; η ελίτ; Οι παραγωγικές σχέσεις; Η ιδεολογία ; η οικονομία; …Οι θεοί; Ανάλογα με το τι πιστεύει σε άλλο αίτιο θα καταλήξει.

Θα πρέπει ο ίδιος να απαντήσει αν θεωρεί την ιστορία κυκλική ή γραμμική.

Σημαντικό: όταν λέμε «απόψεις» , όταν λέμε υποκειμενικότητα, όταν λέμε η ιστορία δεν είναι γεγονότα, αυτό δεν σημαίνει σχετικότητα. Η κάθε άποψη θα κριθεί σύμφωνα με τη σοβαρότητα της.

Όπως και ο κοινός ιστορικός πολύ καλά γνωρίζει (μονολότι ενίοτε φροντίζει να το λησμονεί)..’τα ίδια τα γεγονότα’ , τα ‘ωμά’ συμβάντα και εαυτά, παραμένουν φαντασιακή κατασκευή μιας αφελούς, θετικιστικά προσηλωμένης επιστημονικής συνείδησης.

Η διαπίστωση αυτή δεν οδηγεί στο σχετικισμό, η αναγνώριση του ρόλου της υποκειμενικότητας δεν υποδηλώνει μια υποταγή στις επιθυμίες και κατασκευές μιας υποκειμενικής μεθοδολογικής αυθαιρεσίας[1]

Έτσι ώστε κατά το στάθη

να διακριβώσουμε ποιος έχει δίκιο, αν έχει κάποιος, διότι θα μπορούσε να έχουν και οι δύο (δίκιο) ή άδικο (και οι δύο) αναλόγως -δεν είναι τα πάντα «μαύρα» - άσπρα», χωρίς αυτό να σημαίνει μεταμοντερνικώς - μεταμοντερνικώς ότι ο καθένας μπορεί να έχει το δίκιο του (άνευ της ανάγκης της αποδείξεως)[2].

Τώρα

όσον αφορά τη σχολική ιστορία η άποψη μου πιθανών να ακουστεί ακόμα «χειρότερη». Η σχολική ιστορία ήταν είναι και θα είναι προπαγάνδα. Πλύση εγκεφάλου. Η για να αφήσω τον ιστορικό Marc Ferro να το πει πιο κομψα:

«Ελέγχοντας το παρελθόν μπορεί κανείς να κυριαρχήσει ευκολότερα πάνω στο παρόν, να νομιμοποιήσει εξουσίες και διαμφισβητήσεις. ... Η ιστορία στην πράξη, ανεξάρτητα από τον επιστημονικό της προορισμό, ασκεί διπλή λειτουργία, παρηγορητική και στρατευμένη....Η θεσμοθετημένη ιστορία, (...)κυριαρχεί επειδή εκφράζει ή νομιμοποιεί μια ορισμένη πολιτική, μια ιδεολογία ή ένα καθεστώς. Είτε βρίσκεται στην υπηρεσία του Χριστού είτε του σουλτάνου, της δημοκρατίας ή κάποιας εκκλησίας, για να μην πούμε ενός κόμματος, αυτή η ιστοριογραφία παγιδεύεται στην ιστορία εν τω γίγνεσθαί»[3].

Για τη σχολική ιστορία τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Γιατί άλλο είναι ο ιστορικός να παίρνει τις μεθοδολογικές/φιλοσοφικές/ιδεολογικές αποφάσεις μόνος του και άλλο να στις επιβάλλει η εκάστοτε εξουσία.

Πέρα από αυτό, τα βιβλία της σχολικής ιστορίας έχουν και να λύσουν το πρακτικό πρόβλημα του αριθμού των σελίδων, η οποία επιβάλει την επιλογή και η υποκειμενικότητα γίνεται ξανά αναπόφευκτη (Να θυμηθούμε ότι μια από τις κριτικές για το βιβλίο ρεπούση ήταν ότι έδινε πέραν του δέοντως έμφαση στη περιγραφή της κοινωνίας, και δεν έδινε αρκετό χώρο στους ήρωες)

Τέλος, υποθέτουμε ότι, όταν εσύ αγοράζεις ένα βιβλίο ιστορίας υπάρχεις σε ένα διάλογο με τον ιστορικό (σε ενθουσιάζει, σε εκνευρίζει, τον αμφισβητείς, σε κάνει να θες να διαβάσεις και το επόμενο του βιβλίο....). Το παιδί των εφτά οκτώ χρονών, δεν μπορεί να παίξει άλλο ρόλο εκτός από το ρόλο του δέκτη. Έχεις ένα καμβά άδειο και ότι χρώμα επιλέξεις αυτό θα μείνει εκεί για πάντα.

Συνέπεια όλων αυτών, θεωρώ ότι ξεκινάμε αυτή τη συζήτηση πάντα ανάποδα. Πάντα ξεκινάμε από το πως θα παρουσιάσουμε την εοκα, το γρίβα και το ακελ. Ενώ η αρχική ερώτηση θα έπρεπε να ήταν: τι πολίτες θέλουμε να δημιουργήσουμε ;

Αλλά πριν πάμε καν σε αυτό, ας ξεκινήσουμε εντελώς από την αρχή.

Με τα τελείως βασικά

Ας ξεκινήσουμε ο καθένας απαντώντας τα ερωτήματα απ την αρχή, να δούμε τι βιβλίο ιστορίας θα σύγγραφε ο καθένας από εμάς.

Κατ αρχή, τι είναι ιστορία ;

Όχι δεν είναι αστεία ερώτηση.

Αν παρουσιάζει μια μεταμοντερνική άποψη, θα συμφωνούσατε ;

ότι ιστορία είναι αυτό το κομμάτι του παρελθόντος που ο ιστορικός (σύμφωνα με τη δική του ιδεολογία ή ατζέντα) αποφάσισε να παρουσιάσει ως «ιστορικό γεγονός». Κλασσικό του παράδειγμα του E. Carr : χιλιάδες πέρασαν το ποταμό Rubicon το 49 π.χ. αλλά μόνο το πέρασμα του Ιουλίου Καίσαρα, κρίθηκε άξιο καταγραφής από τους ιστορικούς (ο κλασσικός ελιτιστής όμως δεν θα διαφωνούσε με αυτή την επιλογή του ιστορικού – αφού είναι οι ηγέτες που γράφουν ιστορία, άρα αυτό έπρεπε να καταγράψει ο ιστορικός).

Το δεύτερο θεμελιώδες ερώτημα, είναι γιατί να διδάσκουμε την ιστορία ;

Γιατί αυτό το γαμημένο μάθημα να διδάσκεται στους μαθητές; (αναφέρω δυο τρεις λόγους, ευπρόσδεκτοι είστε να προσφέρετε κι άλλους)

1. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η ιστορία «διδάσκει». Κάτι που λίγο ή πολύ πα να πει ότι επαναλαμβάνεται ότι κάνει κύκλους, ότι διέπεται από νόμους διιστορικούς.

Ο θουκιδίδης σίγουρα αυτό ισχυρίζεται.

Όσοι θελήσουν να γνωρίσουν με ακρίβεια αυτά που έγιναν, που σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση, θα γίνουν κάποτε ξανά τέτοια ή παρόμοια.[4]

Άμα είναι έτσι, τότε να ένας καλός λόγος να διδάσκεται η ιστορία.

Άμα όμως δε διδάσκει;

Ο Χεγκελ διαφωνεί:

Ηγεμόνες, πολιτικοί ηγέτες, λαοί παρακινούνται να διδάσκονται από την εμπειρία της ιστορίας. Όμως αυτό που διδάσκουν η εμπειρία και η ιστορία είναι ότι οι λαοί και οι κυβερνήσεις ουδέποτε έμαθαν κάτι από την ιστορία, ουδέποτε έπραξαν σύμφωνα με διδαχές που θα μπορούσαν να εξαχθούν από αυτήν. Η κάθε εποχή χαρακτηρίζεται από τόσο διαφορετικές συνθήκες, αποτελεί μια τόσο ξεχωριστή κατάσταση, ώστε ο αποφάσεις πρέπει και μπορούν να ληφθούν μόνο εντός της, μόνο μέσα από την ίδια. Στο συνωστισμό των γεγονότων που συμβαίνουν στο κόσμο, δεν εξυπηρετεί ούτε μια γενική αρχή ούτε η υπόμνηση παρομοίων συνθηκών, μια ωχρή ανάμνηση του παρελθόντος είναι ανίσχυρη μπροστά στη ζωντάνια του παρόντος. Από αυτή τη σκοπιά τίποτε δεν είναι πιο άνοστο από την επανειλημμένη επίκληση ελληνικών και ρωμαϊκών παραδειγμάτων. Τίποτε δεν διαφέρει τόσο όσο η φύση εκείνων των λαών από τη φύση της δικής μας εποχής.[5]

Και άμα διδάσκει, τι διδάσκει;

(Να πάρουμε ένα κουραστικά επαναλαμβανόμενο παράδειγμα από το κυπριακό τύπο: Ο παραλληλισμός του χριστόφια με τον Τσάμπερλεν, και των τωρινών συνομιλιών με τη συνθήκη του μόναχου, είναι δύο γεγονότα που έχουν σοβαρά κάτι το συγκρίσιμο;....ή ξέρω γω διδάσκει η ιστορία ότι άμα έχεις το δίκιο με το μέρος σου τότε θα δικαιωθείς ; )

2. Αλλά ακόμα κι αν δεν διδάσκει. Υπάρχει και το επιχείρημα, ότι ζούμε σε ένα τόπο, γύρω μας υπάρχουν εκκλησίες, τζαμιά μνημεία, κτίρια, ταμπέλες του τύπου «εδώ πωλούνται αποικιακά», κόσμος, υποκουλτούρα, σκυλάδικα, δεν θα έπρεπε να κάνουμε το κόπο να ψάξουμε αυτά τα πράγματα από που ήλθαν ;

3. Υπάρχει βεβαίως και το άλλο. Η πρώτη κριτική στον υπουργό, που ανάφερα στο προηγούμενο. Ο σκοπός του μαθήματος της ιστορίας είναι να δημιουργήσει συλλογικότητες (ή στη δική μας περίπτωση το ελληνορθόδοξο έθνος). Στο κάτω κάτω ζούμε όλοι σε μια κοινωνία, και κάπως , με κάποιο τρόπο θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας κοινωνικός ιστός.

Κι ας πούμε ότι διαφωνούμε με τη μορφή συλλογικότητας που θέλει να δημιουργήσει σήμερα η παιδεία. Το ερώτημα παραμένει, θα έπρεπε να δημιουργεί συλλογικότητες (εθνικές, ταξικές, του ευρωπαίου πολίτη, του παγκοσμιου πολίτη, του χριστιανού;). Είναι σωστό/λάθος να θέλεις να δημιουργήσεις συλλογικότητες;

Βεβαίως οι δύο πρώτοι λόγοι δεν έρχονται απαραίτητα σε σύγκρουση με την ιδέα της «αντικειμενικής ιστορίας» (αν κάποιος πιστέυει σε αυτήν). Ο τρίτος όμως συγκρούεται....και πολύ μάλιστα - όπως φαίνεται σε όλα ανεξαιρέτως τα βιβλία της ιστορίας ανά το παγκόσμιο.

Και τελος, ας πούμε ότι βρίκαμε σημαντικούς λόγους υπέρ της διδαχής της ιστορίας

Πάλι το ερώτημα παραμένει.

Ποιά ιστορία; Τίνος ;

Την ιστορία αυτού του τόπου;

Την ιστορία αυτού του έθνους;

Την ιστορία αυτού του κόσμου ;

............

Συνέπεια των απαντήσεων που έδωσα (ή δεν έδωσα) στα πιο πάνω η άποψη μου για τη σχολική ιστορία είναι η εξής.

Παίρνοντας ως δεδομένο ότι η σχολική ιστορία είναι πλύση εγκεφάλου ή τέλος πάντων εκ-παιδεύει, το αρχικό ερώτημα που πρέπει τα τεθεί είναι , τι είδους πολίτες θέλουμε να δημιουργήσουμε;

Πρώτα θα έπρεπε να συζητήσουμε το στόχο του μαθήματος της ιστορίας και αφού συμφωνήσουμε σε αυτόν, μετά γράφουμε και την ιστορία. Έτσι κι αλλιώς δεν κάνουμε και κάτι διαφορετικό σήμερα (όπως νομίζω αποδείξα στο προηγούμενο ποστ)

Αλλά έτσι κι αλλιώς τα αναλυτικά προγράμματα δημοτικής εκπαίδευσης (του 1996) το λένε ξεκάθαρα:

Σκοπός του μαθήματος της ιστορίας είναι να βοηθήσει τους μαθητές να γνωρίσουν τον ιστορικό βίο και την πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου και της Ελλάδας και να διαμορφώσουν εθνική συνείδηση ως μέλη του ελληνικού έθνους και ως κάτοικοι μιας ημικατεχόμενης κύπρου (σελ. 133)

Ποία αντικειμενική ιστορία και κουραφέξαλα;

Αυτός ήταν ο στόχος μέχρι σήμερα, και το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι αν αυτός ο στόχος είναι ο σωστός, αν ο νέος στόχος του υπουργού είναι καλλύτερος ή χειρότερος ή απλά σύμπληρώνει το παλιό χωρίς απαράιτητα να έρχεται σε σύγκρουση μαζί του.

Και αφού αποφασίσουμε για το στόχο, τότε η δευτερη ερώτηση είναι πως επιτυγχάνεται ;

Π.χ. εθνική συνείδηση σημαίνει δημιουργώ αντιτούρκους (όπου αντιτούρκος = έλλην) ή αυτό που πρόσφατα ονειρεύοταν ο πίττας στο μπλογκ του – μαθητές να περνούν κάποιες νύχτες τους συζητώντας με φίλους και φίλες για τους στοχασμούς του Εμπεδοκλή και του Επίκουρου ;

Αυτά γιατί νομίζω πάλι μακρυγόρησα.

---

[1] Χεγκελ ο λόγος στην ιστορία , Εισαγωγή στην φιλοσοφία της ιστορίας (2006) ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Σελ.58

[2] http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/id=89885268

[3] Marc Ferro (Πως αφηγούνται την ιστορία στα παιδία σε ολόκληρο το κόσμο 2001 Μεταιχμιο) σελ 9-11

[4] Θουκιδίδης : ΑΠΑΝΤΑ Ιστοριων Α , (ΚΑΚΤΟΣ).σελ 55

[5] Χεγκελ ο λόγος στην ιστορία , Εισαγωγή στην φιλοσοφία της ιστορίας (2006) ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Σελ.111

Σχολική Ιστορία Ι

Και είπεν ο υπουργός (γεια σου ρε υπουργέ!) στόχος της φετινής χρονιάς (μεταξύ άλλων) είναι ανάγκη για καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης μεταξύ Ε/κ και Τ/κ»!

Έγκλημα!

Και είπεν θα αλλάξουμεν τα βιβλία της ιστορίας!

Φέρτε τες κρεμμάλες.

Η κριτική που εδέχτηκεν, όπως το βλέπω εγώ είναι διπλή.

Η πρώτη θεωρεί ότι ο υπουργός σκοπεύει να αφελληνίσει την παιδεία/ την ιστορία και τα λοιπά γνωστά. Αυτή τουλάχιστο αναγνωρίζει ότι ο στόχος της ιστορίας είναι η δημιουργία εθνικής συνείδησης.

Η δεύτερη ισχυρίζεται κάτι ακόμα πιο τρελό:

Τι έχει η ιστορία ΜΑΣ ; Δεν είναι γραμμένη με γεγονότα ; Η ιστορία είναι γεγονότα. Και αυτό κάνουν τα σχολικά βιβλία. Μάλιστα κάποιοι εκφράζουν και απόψεις περί επιστημοσύνης και μεθοδολογίας την οποία προφανώς θεωρούν ότι είναι παρούσες στα βιβλία της ιστορίας.

Θα ξεκινήσω με τη δεύτερη Να δούμε κάποια πράγματα που κυκλοφορούν σήμερα στα σχολεία. Ας υποθέσουμε ότι η ιστορική αλήθεια υπάρχει. Και ας υποθέσουμε ότι η ιστορία είναι η παρουσίαση των γεγονότων. Να δούμε έτσι ενδεικτικά τι κάνουν τα σημερινά βιβλία ιστορίας.

Άνοιμα λοιπόν τες κάσσιες, τζαι ανακατώνουμεν να έβρουμεν τα βιβλία της ιστορίας. Μόνο τζίηνα του δημοτικού εν αρκετά (για να πούμε την αλήθεια, του λυκείου είναι πολύ πιο σοβαρά γραμμένα). Τα εξ ελλάδος βιβλία της 4^ης, 5^η και 6^ης : «στα αρχαία χρόνια», στα βυζαντινά χρόνια», «στα νεότερα χρόνια», τα οποία ..... μια δόση εθνικισμού την έχουν. Άμαν δε πιάσεις το εκ κύπρον γραφόμενο «ιστορία της κύπρου για την Ε και ΣΤ’ Δημοτικού» όπως και το ελληνικόν «εκκλησιαστική ιστορία για την Ε τάξη του δημοτικού σχολείου», είναι για να πιάνεις τη κελλέ σου να τη φακκάς πα στο τοίχο – τζι αν μεν τσακιστεί που τη πρώτη, να παίρνεις φόρα τζαι να της ξαναδιάς ώστι να τη κάμεις κομμάθκια, που την πολλήν την αντικειμενικότητα τζίαι την ιστορική αλήθεια.

Δεν θα ασχοληθώ καν με το γνωστό «τι δεν μας λένε» (που είναι και το πιο βασικό), ούτε και με τους τούρκους.

Μόνο έτσι δυο –τρία, αντικειμενικά αντικειμενικά.

Δύο τρία κυρίως γι αυτούς που θεωρούν ότι η ιστορία ως έχει είναι αντικειμενική και σωστή.

Αλλά και κυρίως για τύπους όπως αυτούς του ΔΗΣΥ που θέλει να το παίζει και ευρωπαϊκό κόμμα, ή της ΕΔΕΚ που αύριο μεθαύριο θα θέλει και ψήφους για να με αντιπροσωπεύσει στο ΕΣΚ.

Και ωρύονται όχι μόνο ο κομματάρχες. Και «ακαδημαϊκοί» μάλιστα!! Οι οποίοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα με τα σημερινά βιβλία. Η οποίοι θεωρούν προφανώς ότι η « Ιστορία είναι επιστήμη που διέπεται από επιστημονικούς νόμους κι εξελίσσεται με βάση την εκάστοτε επιστημονική γνώση και όχι με βάση πολιτικές αποφάσεις Υπουργείων».

http://www.phileleftheros.com/main/main.asp?gid=474&id=577438&issuenum=17567

Να δούμε λίγο τους επιστημονικούς νόμους και την επιστημονική γνώση που υποστηρίζει ο εν λόγω ακαδημαϊκός....

Κάποιες έτσι απλές ερωτήσεις:

Στη αντικειμενική ιστορία των γεγονότων υπάρχουν Θεοί ; Υπάρχουν μύθοι και θρύλοι ; Υπάρχουν θαύματα;

Στην ιστορία της κύπρου για την Ε και ΣΤ’ Δημοτικού, «ο Παύλος με θαύμα τύφλωσε τον Ελύμα» (σελ.23) «μια λάμψη φάνηκε τότε πέρα μακριά, στην κορφή ενός βουνού....κρατούν στα χέρια τους το Σταυρό και ανακοινώνουν πως τον βρήκαν εκεί που έβλεπαν το φως! Τι να συμβαίνει άραγε; Ποιο θέλημα θεού είναι;» (σελ.29)...και για όσους έχουν ένα κόλλημα με τα γεγονότα «αν λάχει να βρεθείτε κάποτε στο χρυσό ακρογιάλι της Αμμόχωστου, θα ακούσετε το κύμα πότε γαληνεμένο κι ήρεμο και πότε ανταριασμένο, σαν ατίθασο άλογο να μουρμουρίζει τον αιώνιο ύμνο της περήφανης Κυπριωπούλας που προτίμησε το θάνατο αντί τη σκλαβιά και την ατίμωση» (σελ 73).

Ο Θουκυδίδης είναι αμείλικτος: «Κι όσο στο ακούει κανείς την αφήγηση μου, επειδή λείπει από αυτή το μυθικό, ίσως θα φανεί λιγότερο ευχάριστη...»[1]. Γι αυτό ο Θουκυδίδης είναι ο πατέρας της ιστορίας και όχι ο Ηρόδοτος. Γιατί αφαίρεσε τους θεούς από την ιστορία. Απλά: «Δεν πρέπει να εισάγεται στην ιστορία το στοιχείο του θαύματος....Ο θεός δεν είναι ιστορικό πρόσωπο»[2].

Αλλά πέρα από θείο, δεν γίνεται καμία προσπάθεια του διαχωρισμού του γεγονότος από το θρύλο. Θυμούμαι τα γερμανάκια, ένα που τα πρώτα τους μαθήματα ήταν οι δράκοι και δεινόσαυροι – μπορεί να μοιάζουν.... αλλά οι μεν υπήρξαν οι δε όχι. Θα μάθουμε για τους δράκους αφού είναι κομμάτι της παράδοσης μας, αλλά πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε το πραγματικό από το μυθικό. Καμία προσπάθεια στο βιβλίο της 6^ης . Ο θρύλος και η πραγματικότητα διαδέχουνται η μια την άλλη χωρίς τη ελάχιστη προσπάθεια διαχωρισμού των δύο.

Στην αντικειμενική ιστορία υπάρχει ο όρος ήρωας (ήρωας ποιανού); Υπάρχει η γενναιότητα, η πίστη, ο φανατισμός, το θάρρος ; Και τι σημαίνει ο όρος «επιδρομή», «κατάκτηση» «απελευθέρωση» και άλλα συναφή;

Εδώ δεν χρειάζεται να πούμε τα αυτονόητα: Σύμφωνα με τη ΜΙΑ ιστορική αλήθεια ήρωες έχουμε μόνο εμείς, η γενναιότης είναι καθαρά δικό μας προνόμια ενώ οι άλλοι είναι φανατικοί .... να διαβάσουμε λίγο.....ξανά τη κυπριακή ιστορία της 6^ης : «οι χριστιανοί δέχονταν με θάρρος και καρτερία τα βασανιστήρια και τους εξευτελισμούς» (σελ.23) «που οφείλεται κατά τη γνώμη σας η γενναιότητα και η αντοχή των υπερασπιστών της Αμμόχωστου;» (σελ82) «Οι μουσουλμάνοι τυφλοί από θρησκευτικό φανατισμό ξεχύνονται σαν αστραπή εναντίων των γειτονικών λαών.... Ο στρατός του Βυζαντίου δεν μπορούσε να προστατέψει τις νότιες περιοχές του κράτους. Η Συρία, η Παλαιστήνη και η Αίγυπτος χάθηκαν οριστικά....Οι άραβες με ορμητήριο τις νέες κατακτήσεις διενεργούσαν συχνά επιδρομές....ρημάζοντας το τόπο και αιχμαλωτίζοντας χριστιανούς» (σελ.36).....

και βεβαίως

«Κατά τη βασιλεία των τεσσάρων πρώτων χαλίφιδων πραγματοποιήθηκε η απελευθέρωση των αραβικών περιοχών από τον ρωμαϊκό ιμπεριαλισμό... Στη Συρία πολλές φορές ξεσηκώθηκαν κατά του βυζαντινού αυτοκράτορα και όταν εμφανίστηκε το αραβικό ισλαμικό έθνος ο Προφήτης κατόρθωσε να ενώσει ολόκληρο τον αραβικό πληθυσμό, γεγονός που προκάλεσε τέτοιον ενθουσιασμό, ώστε εύκολα απελευθερώθηκαν όλοι οι αδελφοί που ζούσαν κάτω από ξένη κυριαρχία» (Marc Ferro σελ.100-101)...... συγνώμη .... από την αλήθεια της σχολικής ιστορίας της αιγύπτου.

Τους πιο κάτω χαρακτηρισμούς φαντάζομαι ότι είναι γεγονότα (για στερεότυπα δε, ούτε λόγος):

Ιστορία της κύπρου της 6^ης συνέχεια:

Αυτοί που από τη σελίδα 5 εώς και την 20^η ονομάζονται άλλοτε κύπριοι και άλλοτε έλληνες με πολιτισμό από τη σελίδα 26 και μετά γίνονται ειδωλολάτρες.

«Αντίθετα οι ρωμαίοι ειδωλολάτρες που έφευγαν από την ύπαιθρο και πλημμύριζαν τη Ρώμη εδώ και κει ακαμάτηδες και ζούσαν για άρτον και θεάματα» (σελ26) «Οι άραβες ήταν αναγκασμένοι να ακολουθούν τα κοπάδια τους από πρόβατα, καμήλες και άλογα στην αναζήτηση της τροφής τους. Ζούσαν δηλαδή νομαδική ζωή. Έτσι ζουν σήμερα οι πιο πολλοί»(!!!!) (σελ35) (classic :-)

Στα βυζαντινά χρόνια δε «Οι άραβες με σύνθημα να υποτάξουμε τους άπιστους όρμησαν εναντίων των ανατολικών πληθυσμών της αυτοκρατορίας» (σελ.95) «Οι σλάβοι ήρθαν σε επαφή με τον πολιτισμό, τη νομοθεσία και τη τέχνη των βυζαντινών και εντυπωσιάστηκαν» (σελ.110) «Οι ρώσοι ...βαπτίστηκαν χριστιανοί, γνώρισαν το βυζαντινό πολιτισμό και προόδεψαν» (σελ114) (αλίμονο!)

Και βεβαίως

«Διότι, σου λέει ο απλός πολίτης μας: πόσο θα τους ταΐζουμε ακόμα τους αχαΐρευτους; Δεν σταματά ποτέ, αγαπητέ μου εξ Αθηνών δημοσιογράφε, το τούρκικο ραχάτι. Μια ζωή τεμπέληδες ήταν. Θέλουν λύση οι Τουρκοκύπριοι για να απομυζούν την οικονομική ικμάδα των Ελληνοκυπρίων.» αρχιεπίσκοπος νεάς ιουστινιανής και πάσης κύπρου Χρυσο – στόμος στην ελευθεροτυπία

http://www.enet.gr/online/online_text/c=110,dt=19.04.2004,id=48069764

Θέλετε το Ferro να σας το πει:

«Ας μη γελιόμαστε: η εικόνα που έχουμε για τους άλλους λαούς ή και για εμάς τους ίδιους συνδέεται με την ιστορία που μας έχουν αφηγηθεί όταν είμασταν παιδιά. Η ιστορία αυτή μας σημαδεύει σε ολόκληρη μας τη ζωή.»[3]

Στην Ιστορία η αφήγηση γίνεται με το συναισθηματικό τρόπο που δείχνουν τα παραπάνω παραδείγματα ; (για να μεν κάθουμαι να γράφω άλλα).

Πάμε πίσω στο Θουκυδίδη

«Αν όμως κανείς (..) θαρούσε κάπου τέτοια γεγονότα τα οποία εξιστόρησα και δεν πίστευε τόσο ότι αυτά είναι όπως τα τραγούδησαν οι ποιητές, που τα μεγαλοποίησαν και τα στόλισαν, ή όπως τα εκθέσανε οι λογογράφοι, που περισσότερο ζήτησαν να τέρψουν τους ακροατές τους παρά να πουν την αλήθεια – γιατί πρόκειται για πράγματα αξεδιάλυτα και που τα περισσότερα απ τη πολυκαιρία έχουν καταντήσει μυθικά ώστε να είναι απίστευτα – (..) δεν θα έπεφτε έξω»[4]

Και τέλος η αποθέωση της επιστημοσύνης.

Οι στημένες ερωτήσεις:

Στην εκκλησιαστική ιστορία της 5^ης

Ποιές αρετές (του Μέγα Αντώνιου) θαυμάζεται ; (σελ134)

Ποιες υπηρεσίες του μοναχισμού θαυμάζεται πιο πολύ; (σελ136)

Ο θαυμασμός είναι και αναγκαστικός και επιβεβλιμένος

Στην ιστορία της κύπρου της 6^ης

«Η Ιστορία ονόμασε τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο «Μεγάλο». Η Εκκλησία τον ανακύρηξε «άγιο και ιεραπόστολο». Συμφωνείς ή διαφωνείς; Ανάπτυξε τις απόψεις σου με επιχειρήματα.»

Και βεβαίως το κεφάλαιο βρίθει από επιχειρήματα που μπορεί να βρει ο μαθητής της 6^ης για να διαφωνήσει.....

Και ένα τελευταίο από εκκλησιαστική ιστορία της 5^ης

α) τι ήταν οι Οικουμενικές Συνόδοι ;

β) πως λέγονται οι αποφάσεις τους και γιατί είναι αλάθητες ; (σελ 105)

Αυτό όχι μόνο είναι στημένη ερώτηση.

Είναι χειρότερο.

Διδάσκουν το αλάθητο!!!

Μα εν άρρωστοι τούτοι!!!

Και δεν έχει σημασία αν το «αλάθητο» είναι εκκλησιαστικό.

Διδάσκουν ότι υπάρχει το αλάθητο!!!

Με μια κίνηση επατάξαμεν στο κάλαθο των αχρήστων τη γαλική επανάσταση, το διαφωτισμό, την ελληνική σκέψη..... και βεβαίως που επιστημοσύνη σκίζουμε.

Αυτά για την ιστορία ως έχει σήμερα.

Για τη δική μου άποψη, και γιατί θεωρώ ότι ο διάλογος διεξάγεται σε λάθος βάση..... στο επόμενο άρθρο – τούτο είναι είδη μακρύ.

.....

Εν άντεξα :-)

Η εισαγωγή για το επόμενο (όμως είναι επιβεβλιμένη απάντηση για τον κύριο ακαδημαικό) από τον ιστορικό Marc Ferro (Πως αφηγούνται την ιστορία στα παιδία σε ολόκληρο το κόσμο 2001 Μεταιχμιο)

«Ελεγχοντας το παρελθόν μπορεί κανεία να κυριαρχήσει έυκολοτερα πάνω στο παρόν, να νομιμοποιήσει εξουσίες και διαμφισβητήσεις. ... Η ιστορία στην πράξη, ανεξάρτητα από τον επιστημονικό της προορισμό, ασκεί διπλή λειτουργία, παρηγορητική και στρατευμένη....Η θεσμοθετημένη ιστορία, (...)κυριαρχεί επείδη εκφράζει ή νομιμοποιεί μια ορισμένη πολιτική, μια ιδεολογία ή ένα καθεστώς. Είτε βρίσκεται στην υπηρεσία του Χριστού είτε του σουλτάνου, της δημοκρατίας ή κάποιας εκκλησίας, για να μην πούμε ενός κόμματος, αυτή η ιστοριογραφία παγιδευεται στην ιστορία εν τω γίγνεσθαί»[5].

Έτσι είναι κύριε καθηγητά «Ο επιστημονισμός και η μεθοδολογία λειτουργούν ως φύλο συκής της ιδεολογίας»[6]

κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τον σημερινό υπουργό. ισχύει και σήμερα - στα σημερινά βιβλία.

---

[1] Θουκιδίδης : ΑΠΑΝΤΑ Ιστοριων Α , σελ55 (ΚΑΚΤΟΣ).

[2] Marc Ferro (Πως αφηγούνται την ιστορία στα παιδία σε ολόκληρο το κόσμο 2001 Μεταιχμιο)σελ167

[3] Marc Ferro (Πως αφηγούνται την ιστορία στα παιδία σε ολόκληρο το κόσμο 2001 Μεταιχμιο) σελ1

[4]Θουκιδίδης : ΑΠΑΝΤΑ Ιστοριων Α , (ΚΑΚΤΟΣ).σελ 53

[5] Marc Ferro (Πως αφηγούνται την ιστορία στα παιδία σε ολόκληρο το κόσμο 2001 Μεταιχμιο)

[6] Στο ίδιο